Ο λόγος για τον Αρη Βελουχιώτη, κατά κόσμο Θανάση Κλάρα, που στα χρόνια της παρανομίας της δεκαετίας του '30 είχε το κομματικό ψευδώνυμο-προσωνύμιο "Μιζέριας". Το τελευταίο τού δόθηκε μιας και ο νεαρός Κλάρας μιλούσε ασταμάτητα για τη φτώχεια και την εξαθλίωση των χωρικών της Ρούμελης, του κάμπου του Δομοκού και της Λαμίας και των εργατών και προσφύγων στις φτωχογειτονιές της Αθήνας.
Εχουν γραφτεί πολλά και διάφορα για τον Αρη. Τη δράση του, τη συμβολή του στην εποποιία της Αντίστασης, την προσωπικότητά του, τις δυνατότητες και τα προτερήματά του, τις αδυναμίες του, την άνοδο και την πτώση, τη σύγκρουση με την ηγεσία του κόμματος, το τραγικό τέλος του. Και θα γραφτούν και άλλα στο μέλλον, γιατί έτσι συνήθως συμβαίνει για σημαντικούς ανθρώπους και ιστορικές φυσιογνωμίες. Συμβαίνει επίσης να γράφονται πολλά για να εξυπηρετήσουν ιδιοτελείς σκοπούς, να παραχαράξουν και να προσαρμόσουν την πραγματική ιστορία σε σύγχρονες ανάγκες ή να δικαιολογήσουν ατομικές ή συλλογικές μετέπειτα επιλογές. Οχι μόνο δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα ο Αρης αλλά και αποτελεί παράδειγμα ιστορικής κακοποίησης.
Ο Αρης ξεχώρισε από τους πολλούς για αρκετούς λόγους. Κύρια για την αναμφισβήτητη συμβολή του στην ανάπτυξη του αντικατοχικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα αλλά και για τη στάση του όταν αυτός ο αγώνας παγιδεύτηκε, κτυπήθηκε και ηττήθηκε. Πάντα σε τέτοια μεγάλα ιστορικά κύματα και λαϊκές αναγεννητικές παλίρροιες, μεταμορφώνονται, αναδεικνύονται, διαμορφώνονται άνθρωποι που μπαίνουν μπροστά, γίνονται ηγέτες και οδηγητές. Στη Μεγάλη Δεκαετία η μεταμόρφωση αυτή έγινε με αστρονομική ταχύτητα, αφορούσε χιλιάδες και χιλιάδες ανθρώπους σε διάφορα επίπεδα, δεν ήταν απλά και μόνο μια προσωπική υπόθεση και φυσικά δεν ήταν μόνο η περίπτωση του Αρη. Από τη χαμοζωή, την εξαθλίωση της οικονομικής κρίσης, από την παρανομία και τη διάλυση της μεταξικής δικτατορίας, οι κρυμμένες δυνάμεις του λαού και του επαναστατικού κινήματος, η Αντίσταση και ο αγώνας εκτίναξαν σε ένα ανώτερο και ζηλευτό επίπεδο χιλιάδες παλιούς αγωνιστές και κομμουνιστές και φυσικά ανέδειξαν και καινούριους.
Ο Αρης, γέννημα αυτών των χρόνων -αν και δεν αποτελεί τη μοναδική περίπτωση-, είναι μια χαρακτηριστική απόδειξη. Ο απομονωμένος από το κόμμα "δηλωσίας" από το κάτεργο της Κέρκυρας έγινε ο στρατολόγος, οργανωτής και εμπνευστής των πρώτων ανταρτο-ομάδων στη Ρούμελη και ύστερα ο πρωτοκαπετάνιος του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, ένας σύγχρονος θρύλος του αγώνα. Σε πείσμα διάφορων "αγιοποιήσεων" και ιστορικών ανακατασκευών, όμως, το αντάρτικο δεν ήταν μια προσωπική υπόθεση του Αρη. Ούτε ποτέ ο ίδιος ούτε φυσικά η αληθινή ιστορία συμφώνησαν σε αυτό. Ανεξάρτητα από επιμέρους διαφοροποιήσεις, δισταγμούς, προσανατολισμούς κ.λπ., η αλήθεια είναι πως συλλογικά η ηγεσία του ΚΚΕ μαζί με ένα πλατύτερο κομματικό δυναμικό κινήθηκε σε αυτή την κατεύθυνση, έστειλε τον Αρη στη Ρούμελη, προσανατόλισε δυνάμεις και υπήρξε ο εμψυχωτής του ΕΛΑΣ. Η ανάπτυξη ενός λαϊκού στρατού σε όλη σχεδόν την έκταση της ηπειρωτικής χώρας, με χιλιάδες αντάρτες και άλλους τόσους εφεδρικούς, μόνο αποτέλεσμα μιας οργανωμένης, πεισματικής, συλλογικής προσπάθειας, βασισμένης στις λαϊκές δυνάμεις, μπορεί να 'ναι. Και στην προκειμένη περίπτωση των κομμουνιστών κατά κύριο λόγο.
Μέλος του κόμματος ήταν ο Αρης, τμήμα αυτής της ηρωικής κομμουνιστικής στρατιάς, μέσα σε αυτό ανέπτυξε, βελτίωσε, ανέδειξε τις ικανότητές του, τις καθοδηγητικές δυνατότητές του, τα προτερήματα και την αντρειωσύνη του. Μέσα εκεί έμαθε για την κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, για το σοσιαλισμό, την επαναστατική ανατροπή, για τις αιτίες της κακοδαιμονίας της Ελλάδας και τόσα άλλα που με γλαφυρό τρόπο αργότερα τα εκλαΐκευε στους εργάτες και τους αμόρφωτους αγρότες. Οπως και χιλιάδες άλλοι κομμουνιστές και στελέχη του κόμματος, "πήρε και έδωσε" σε αυτή τη σχέση και σε αυτή τη στράτευση, όπως και χιλιάδες άλλοι, "έβαλε το κεφάλι του στον τορβά" δίχως προσμονή για αντίτιμο, γιατί το ραντεβού στα "γουναράδικα" κείνη την περίοδο κλείνονταν μαζικά και καθημερινά από χιλιάδες επώνυμους και ανώνυμους.
Ούτε ήταν ο μόνος που αντιτάχθηκε και διαφώνησε στο χαντάκωμα του αγώνα. Και άλλα στελέχη και μέλη του κόμματος (για να μη μιλήσουμε για τους απλούς αντάρτες και το λαό) και πριν από το Δεκέμβρη και τη Βάρκιζα έβαζαν διαφωνίες για τις ιεραρχήσεις, τις επιλογές, τους προσανατολισμούς κ.λπ. Για τον τρόπο ανάπτυξης του ΕΛΑΣ, για τις συμφωνίες με το Κάιρο και τον ξένο παράγοντα, για την προετοιμασία μπροστά στην επικείμενη σύγκρουση για τη λύση του εσωτερικού προβλήματος μετά το φευγιό των Γερμανών. Ηταν ο μόνος που προχώρησε στην ανοιχτή αντιπαράθεση και σύγκρουση, αλλά αυτό -ανεξάρτητα από τη μετέπειτα δικαίωση- περισσότερο σαν τραγική κορύφωση της συλλογικής αντίφασης λειτούργησε παρά σαν πραγματική διέξοδος.
Οι κομμουνιστές πρέπει να απεχθάνονται και να πολεμούν και τις "αγιοποιήσεις" και τις "δαιμονοποιήσεις", γιατί έτσι συσκοτίζονται τα αληθινά γεγονότα, οι πραγματικές ιστορικές διαδρομές, οι αιτίες γι' αυτά που συνέβησαν ή θα συμβούν. Μέλος αυτής της μεγάλης και ηρωικής κομμουνιστικής στρατιάς η οποία εκτινάχθηκε μονομιάς στο επίκεντρο της ιστορίας, και ο Αρης, που βρέθηκε μπροστά σε πρωτοφανέρωτα και κρίσιμα διλήμματα και που κουβαλούσε αντιφάσεις, καθυστερήσεις, ανεπάρκειες και αδυναμίες, δεν απέφυγε και τα λάθη και τις παλινωδίες και τελικά το δρόμο προς την τραγωδία. Εκτός από τους ορκισμένους εχθρούς, κατηγορήθηκε και από συντρόφους για ορισμένες αρνητικές πλευρές του χαρακτήρα του και της συμπεριφοράς του. Αλλά και για όσα ήταν αληθινά, το ζήτημα είναι στο κατά πόσο βοηθήθηκε με κομματικό τρόπο να τα ξεπεράσει. Και η αλήθεια είναι πως λιγότερο βοηθήθηκε και περισσότερο αποτελούσε μόνιμα τον "συνήθη ύποπτο", που αντιμετωπιζόταν με τη δαμόκλειο σπάθη της δήλωσης της Κέρκυρας και με απειλές για "συντριβή" από το κόμμα. Και σε αυτή την αντιμετώπιση συναίνεσαν αρκετοί από την κομματική ηγεσία, που πάντα τον έβλεπαν με "μισό μάτι" - και όχι μόνο το δίδυμο Σιάντου-Ιωαννίδη.
Το "κατσαπλιάδικο", που σαν κατηγορία τον ακολουθούσε από την αρχή, έγινε αντικείμενο χειρισμών, πιέσεων και διάφορων απομονώσεων, για να ξανα-χρησιμοποιηθεί και πάλι στο τέλος. Γύρω από αυτό μπορούν να αναπτυχθούν διάφορες σκέψεις και να φωτιστούν διάφορες πλευρές αντικειμενικών προβλημάτων και υποκειμενικών αδυναμιών. Ο Αρης δεν ανέβηκε στη Ρούμελη για να τεθεί επικεφαλής ενός αντάρτικου στρατού φτιαγμένου. Ανέβηκε για να στήσει τις πρώτες οργανωμένες ανταρτοομάδες, με στρατολογίες νεαρών -κύρια- χωρικών, ορισμένων κυνηγημένων από τις δυνάμεις κατοχής και ελάχιστων κομματικών μελών που στάλθηκαν από το κέντρο στην αρχή. Ολοι τους -πέρα από ορισμένους "κλαρίτες"- αδοκίμαστοι σε αυτή την οργανωμένη και καινούρια ζωή, έπρεπε να μάθουν τα βασικά σε ελάχιστο χρόνο. Οι δυσκολίες, οι δισταγμοί, οι δυστροπίες, οι προσωπικές συνήθειες αποτελούσαν σοβαρό εμπόδιο, δημιουργούσαν προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν με αποφασιστικότητα, με σκληράδα μερικές φορές και με την ισχυρή δύναμη του παραδείγματος. Επρεπε να γίνουν οι πρώτες αντάρτικες ένοπλες ενέργειες που να συγκλονίσουν και να συνεγείρουν τον πληθυσμό αλλά και να βαπτίσουν στη μάχη τους νεαρούς αντάρτες. Επρεπε να σπάσει ο φόβος, η ηττοπάθεια, η μεμψιμοιρία. Ολα αυτά δεν ήταν -ειδικά το '42- καθόλου εύκολη υπόθεση. Ολοι παραδέχονται πως ο Αρης τα κατάφερε περίφημα σε αυτή την προσπάθεια, χωρίς να αποφύγει -όπως είναι φυσικό- υπερβολές και λάθη. Λάθη και υπερβολές μόνο στα κοιμητήρια δεν γίνονται.
Σε αυτή την πρώτη φάση ο Αρης δεν βοηθήθηκε κομματικά όσο θα έπρεπε και απαιτούσαν οι συνθήκες. Ο ίδιος -όχι λίγες φορές- επέμενε στην ανάγκη επιτελικής στελέχωσης των ανταρτοομάδων με παλιούς στρατιωτικούς, πράγμα που άρχισε να γίνεται μετά τη δεύτερη συνδιάσκεψη και τις συσκέψεις της Αθήνας στις οποίες συμμετείχε, καταφέρνοντας να ανατρέψει το βαρύ κλίμα εις βάρος του.
Η ραγδαία ανάπτυξη του ΕΛΑΣ και τα πρώτα σημάδια της ήττας των δυνάμεων του Αξονα έβαλαν από τα πράγματα στην ημερήσια διάταξη το μετα-κατοχικό καθεστώς στη χώρα. Οι αντιφάσεις του μεγάλου αγώνα άρχισαν να κορυφώνονται. Τμήμα αυτής της συλλογικής αντίφασης και ο Αρης ούτε επιχείρησε αλλά ούτε και μπορούσε για πολλούς λόγους -προσωπικούς και γενικούς- να κάνει την υπέρβαση που η ζωή απαιτούσε εκείνες τις στιγμές. Πέρα από τον Αρη, ούτε το κόμμα ούτε κάποια πλευρά του καθοδηγητικού πυρήνα του. Αυτό φάνηκε καθαρά και πριν από το Δεκέμβρη αλλά και μετά από αυτόν, στην ενδέκατη -απαράδεκτη από κάθε άποψη- ολομέλεια της ΚΕ το Φλεβάρη του '45, όπου σύσσωμη σχεδόν η καθοδηγητική ομάδα αποδέχθηκε μια απολογιστική εισήγηση που δεν έδινε καμία απάντηση για τη μεγάλη λαϊκή ήττα. Και το μεγάλο ερωτηματικό είναι πώς από αυτή την ολομέλεια η μυστική διαγραφή του Αρη έγινε δημόσια γνωστή ύστερα από τρεις μήνες δίχως μεγάλο προβληματισμό και δίχως αναζήτηση και της διαφορετικής γνώμης. Στο όνομα μόνο της ενότητας και χωρίς να υπάρχει χρόνος για μια συνολικότερη εξέταση όλων των πλευρών του προβλήματος που και χωρίς τον Αρη υπήρχε και φάνηκε γρήγορα.
Δεν θεωρούμε πως όλα όσα έγιναν ήταν μοιραία να γίνουν και πως το αποτέλεσμα ήταν προδιαγραμμένο. Μόνο που η ανατροπή της φοράς των πραγμάτων προϋπέθετε άλλους προσανατολισμούς από τα χρόνια της κατοχής, καθαρούς στόχους, αποφασιστικότητα και όχι παλινωδίες, μεγαλύτερη συλλογικότητα στο κέντρο των αποφάσεων, ξεπέρασμα καταστάσεων που υπήρχαν από παλιά στο κόμμα και πάνω από όλα σύμπνοια για το ρόλο, τις δυνατότητες και την αντιμετώπιση του ξένου (αγγλικού) παράγοντα. Αυτά δεν μπορούσαν να αλλάξουν από έναν ή να ανατραπούν με ένα πραξικόπημα.
Ακόμη περισσότερο που ο Αρης βίωσε από την αρχή μια ιδιότυπη προσωπική ομηρία που κατέληγε πάντα στην υποταγή στις αποφάσεις, ήταν έτσι και αλλιώς έξω από τον κεντρικό πυρήνα και δεν επιδίωξε καν να προτείνει μια εναλλακτική συνολική πλατφόρμα.
Ο Αρης δίκαια, πέρα για πέρα, πέρασε στην ιστορία και στη συλλογική μνήμη του λαού μας σαν ο αδιάλλακτος μαχητής της ανεξαρτησίας και της λαοκρατίας. Γέννημα-θρέμμα του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, γνήσιος απόγονος των μεγάλων αγωνιστών του πρώτου αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, θα αποτελεί σε πείσμα των παραχαρακτών της Ιστορίας αιώνιο σύμβολο ενός αγώνα που συνεχίζεται μέχρι την τελική δικαίωση.
Ο Φανοστάτης στα Τρίκαλα
Ούτε οι Γερμανοί δεν το είχαν αποτολμήσει στα χρόνια της Κατοχής. Κρέμαγαν στα δένδρα και στους στύλους τους αγωνιστές ή άμαχο πληθυσμό για παραδειγματισμό, σκότωναν και έκαιγαν, αλλά κρεμασμένα κομμένα κεφάλια και τεμαχισμό των σωμάτων, όπως στην περίπτωση του Αρη και του Τζαβέλλα, δεν έχει καταγράψει η ιστορία τουλάχιστον επίσημα. Με εντολή του Ζέρβα και του Αρχηγείου Στρατού έγινε το κρέμασμα. Συνοδεύτηκε με δεξιώσεις, παράσημα και ιαχές για το έργο των δολοφονικών συμμοριών του Βόιδαρου, του Μόκκα, των Σταθαίων και άλλων αποβρασμάτων που μαζί με το 118 Τάγμα Εθνοφυλακής του Φαληρέα κυνήγησαν τον Αρη. Ο βάρβαρος χορός που στήθηκε στην πλατεία της Μεσούντας και ύστερα γύρω από το φανοστάτη στα Τρίκαλα -που μετέφεραν παστωμένα τα κεφάλια- έχει έναν ισχυρό συμβολισμό. Αποτελεί μια από τις κορυφαίες και έξοχα αποκαλυπτικές στιγμές του μίσους της δωσίλογης "Ελλάδας" απέναντι στο έπος της Αντίστασης και στους πρωταγωνιστές της. Η μεγάλη έχθρα τους για το λαό, το κίνημά του, τις διεκδικήσεις και τους αγώνες του. Η απόδειξη του πόσο αδίστακτοι θα ήταν σε όλους όσους θα σηκώνανε κεφάλι ενάντια στο κράτος του μοναρχοφασισμού και της ξενοδουλείας. Ο Αρης συγκέντρωνε για πολλούς λόγους -και όχι αδικαιολόγητα- αυτό το μίσος. Ηταν το σύμβολο, ήταν ο μεγάλος διώκτης των ταγματασφαλιτών, των δωσιλόγων, των μαυραγοριτών και των καταπιεστών, ο φόβος και ο τρόμος των αντιδραστικών, ο αδιάλλακτος. Γι' αυτό και πανηγύρισαν όλοι. Από τους ηγέτες των Αθηνών και τις φυλλάδες τους ως τους εγγλέζους κατακτητές και τους ανά την Ελλάδα προσκυνημένους και εχθρούς του λαού. Ο φανοστάτης στα Τρίκαλα θα αποτελεί αιώνιο όνειδος για την Ελλάδα της αντίδρασης και της ξενοδουλείας και σύμβολο πλήρους διαχωρισμού με το λαό και το κίνημά του.
Ο Αρης, η συμφιλίωση και η λησμονιά
Περίεργη που είναι μερικές φορές η ζωή. Τις μέρες που προετοιμάζαμε στη σύνταξη της "Προλεταριακής Σημαίας" το δεύτερο μέρος του αφιερώματος για τον Αρη, οι καθεστωτικές τηλεοράσεις και εφημερίδες, σε συγχορδία, άρχισαν να μας βομβαρδίζουν για την αξία της μετεμφυλιακής συμφιλίωσης, της ωφέλιμης εθνικά λήθης και της ένδοξης υπερ-τριαντάχρονης λειτουργίας του κοινοβουλευτισμού, στα οποία συνέβαλε ένας πρόσφατα εκλιπών. Οταν όμως η κρατική τηλεόραση -πριν από μερικά χρόνια- πρόβαλε ένα ντοκιμαντέρ για τον Αρη, ξεσηκώθηκε σάλος και μια ομάδα πενήντα δεξιών βουλευτών ζήτησε επανόρθωση και τιμωρία αυτών που πήραν την πρωτοβουλία. Υπάρχουν διαφόρων ειδών υστεροφημίες. Υστεροφημίες επίσημες, φανταχτερές και "πανεθνικές" και υστεροφημίες διαρκώς κυνηγημένες από την αστική εξουσία, αλλά φωλιασμένες βαθιά στην ψυχή του λαού και των αγωνιστών.
Η περίπτωση του Αρη ανήκει στη δεύτερη κατηγορία και είμαστε σίγουροι πως και ο ίδιος θα ήταν ικανοποιημένος από αυτή την αντιμετώπιση. Γιατί οι αντίπαλοι σε αυτόν το συνεχόμενο αγώνα ξέρουν καλά. Στο πρόσωπο του Αρη πολέμησαν και συνεχίζουν να πολεμάνε την πάλη για την κοινωνική και εθνική λευτεριά της πατρίδας μας. Την απροσκύνητη σύγκρουση με τους ξένους δυνάστες που τόσο καλά τους υπηρέτησαν και τους υπηρετούν γιατί -εκτός των άλλων- σε αυτούς οφείλουν την εξουσία τους μετά το αντιφασιστικό-εθνικοαπελευθερωτικό έπος της μεγάλης δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα. Τη διαρκή πάλη για την ανατροπή του συστήματος της εκμετάλλευσης των πολλών από μια ισχνή μειοψηφία.
Παίξανε και παίζουν -ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες- με κάθε αφορμή με το ιδεολόγημα της συμφιλίωσης, της λήθης και της υπέρβασης του διχασμού. Τους βοηθήσανε σε αυτό και οι ηγεσίες της επίσημης Αριστεράς. Οι εξουσιαστές ζητάνε από τους κάτω να ξεχάσουν την ιστορία, την αλήθεια, τα γεγονότα και τη βία που ασκήθηκε για να ξανα-σφετεριστούν την εξουσία στη χώρα. Σε αυτήν την επιχείρηση της συλλογικής λοβοτομής, το αντάρτικο πνεύμα του λαού μας, ο Αρης και οι χιλιάδες άταφοι νεκροί δεν χωράνε. Αποτελούν αγκάθι, ανορθογραφία, διαρκή κραυγή, νεύμα αντίστασης, προσκλητήριο για το μέλλον.
Σύντομη αναφορά στη ζωή του Αρη
Ο Αρης από τα νεανικά του κιόλας χρόνια εντάχθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ. Αυτός ήταν και ο λόγος που υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο Καλπάκι, το στρατόπεδο όπου έστελναν τους κομμουνιστές.
Στη δικτατορία του Μεταξά συνελήφθη και φυλακίστηκε στην Αίγινα και αργότερα στην Κέρκυρα. Αποφυλακίστηκε, αφού υπέγραψε δήλωση μετάνοιας, ένα από τα πιο σκοτεινά σημεία στη ζωή του.
Τον Οκτώβρη του 1940, όταν εισέβαλε η Ιταλία στην Ελλάδα, πολέμησε στο μέτωπο ως λοχίας του πυροβολικού. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της κατοχής, στην Αθήνα, οργάνωσε έναν παράνομο μηχανισμό και τυπογραφείο που παρέδωσε στη νέα Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ. Στα τέλη του 1941 με εντολή του ΚΚΕ ανέβηκε στα βουνά της Ρούμελης και άρχισε να συγκροτεί τις πρώτες αντάρτικες ομάδες. Οι πρώτες νίκες επί των Ιταλών στα 1942 (Ρυκά της Γκιώνας, μάχη Κρίκελου στην Ευρυτανία, μάχη Μικρού Χωριού, Φαρδύκαμπος) καθώς και η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου δημιούργησαν έναν θρύλο γύρω απ' το όνομά του. Στα μέσα του 1943 δημιουργείται το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ και ορίζεται πρωτοκαπετάνιος. Στα 1944 περνά στην Πελοπόννησο και συντρίβει το Σεπτέμβρη στο Μελιγαλά τα λαομίσητα Τάγματα Ασφαλείας.
Εχοντας ξεκάθαρη στάση απέναντι στους Αγγλους, έκανε κριτική στις Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας και διαφώνησε ανοιχτά με τη συμφωνία της Βάρκιζας. Μάλιστα με πρωτοβουλία του στις 11 Νοέμβρη του 1944 πραγματοποιήθηκε (χωρίς αποτέλεσμα) σύσκεψη των καπετάνιων στη Λαμία με σκοπό να πάρουν θέση ενάντια στη στάση του ΚΚΕ που οδηγούσε στην παράδοση του ΕΛΑΣ. Μετά τη Βάρκιζα προσπάθησε να μεταπείσει την ηγεσία του ΚΚΕ και ζήτησε να μη διαλυθεί ο ΕΛΑΣ.
Η τρομοκρατία που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση θα τον αναγκάσει να ξαναβγεί στο βουνό (μαζί με τους συντρόφους του, τους μαυροσκούφηδες) σε μια προσπάθεια να συγκροτήσει απ' την αρχή το αντάρτικο.
Στις 16 Ιούνη του 1945, αφού τον καταδίωξε ομάδα του κυβερνητικού στρατού, τον περικύκλωσαν στη Μεσούντα της Αρτας, όπου μαζί με τον πιστό του σύντροφο Τζαβέλλα έβαλε τέρμα στη ζωή του. Ο κυβερνητικός στρατός σε μια προσπάθεια τρομοκράτησης του λαού κρέμασε τα κεφάλια του Αρη και του Τζαβέλλα σε φανοστάτη στα Τρίκαλα.
