Δημοσιεύτηκαν οι θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής (Κ.Ε.) του ΚΚΕ ενόψει του συνεδρίου του που προγραμματίζεται για τις 18-22/2/09. Καθώς το Συνέδριο έχει δύο θέματα (απολογισμός από το 170 Συνέδριο, καθήκοντα ως το 190 το πρώτο θέμα, σοσιαλισμός το δεύτερο θέμα) η Κ.Ε. δημοσιεύει δύο αντίστοιχα εισηγητικά κείμενα. Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθούμε με ορισμένα από τα εφτά κεφάλαια των θέσεων για το πρώτο θέμα. Στα επόμενα φύλλα της «Π.Σ.» θα συνεχίσουμε με τα υπόλοιπα, επιδιώκοντας να καταγράψουμε τη γνώμη μας για τις θέσεις και τα χαρακτηριστικά του κόμματος αυτού σε μια περίοδο κρίσιμη και απαιτητική, που το ζήτημα της Αριστεράς από τη μια τίθεται και απασχολεί ευρύτερα, από την άλλη διαστρεβλωμένα και σύμφωνα -κατά κύριο λόγο- με τις ανάγκες του ... συστήματος.
Μεθοδολογικές αδυναμίες ... ουσίας
Μεθοδολογικές αδυναμίες ... ουσίας
Οι «μεθοδολογικές» αδυναμίες που επισημαίνουμε ως μια πρώτη γενική παρατήρηση για το κείμενο των θέσεων που δημοσιεύτηκε στο «Ριζοσπάστη» της 5/10/08 αφορούν τη διάρθρωση, τους τίτλους αλλά και στην έκταση και τη δομή των επτά κεφαλαίων που τις συναποτελούν. Για παράδειγμα, το πρώτο κεφάλαιο, «διεθνείς εξελίξεις», εξαντλείται σε μόλις 6 σελίδες και όταν τελειώνει κανείς δεν ξέρει ποια είναι (και αν ... υπάρχει) η άποψη-θέση της Κ.Ε. για τη διάταξη των βασικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στον κόσμο σήμερα. Αντίστοιχα για τα της Ελλάδας υπάρχουν δύο κεφάλαια στα οποία διαχωρίζονται οι «οικονομικές εξελίξεις» (τέταρτο κεφάλαιο) από τις «εξελίξεις στον πολιτικό και κοινωνικό συσχετισμό»(πέμπτο κεφάλαιο). Ο διαχωρισμός καθαυτός αποτελεί, κατά τη γνώμη μας, σοβαρό πρόβλημα που οι συντάκτες των θέσεων το ... αξιοποιούν για να διαχύσουν, όπως θα δούμε και παρακάτω, μια ασάφεια για τη θέση και τα χαρακτηριστικά της χώρας, για το ρόλο και τους πραγματικούς όρους κίνησης της αστικής τάξης. Ανάλογες σοβαρές και κρίσιμες ανεπάρκειες παρουσιάζει το δεύτερο κεφάλαιο («οι εξελίξεις στην ΕΕ»), στο οποίο η πιο ήπια κριτική θα ήταν να αναρωτηθεί κανείς αν πρόκειται για θέσεις συνεδρίου για το εγχείρημα της ΕΕ, τους πραγματικούς του στόχους και τις θεμελιώδεις του αντιφάσεις ή για τρέχον άρθρο για την ευρωσυνθήκη και τις «καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις» στην ΕΕ ...
Μια πρώτη ερμηνεία αυτής της ...; ακατάσχετης προχειρότητας θα ήταν η εσπευσμένη πρόσθεση στο συνέδριο αυτού του πρώτου θέματος για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και στον κόσμο και για το «πώς προχωράμε», όπως το διατύπωσε πρόσφατα η ίδια η Α. Παπαρήγα. Λέμε «εσπευσμένη πρόσθεση» γιατί στην αρχική ανακοίνωση του συνεδρίου «ο σοσιαλισμός» ήταν το μοναδικό θέμα. Μια δεύτερη ερμηνεία -και στη συνέχεια της πρώτης- είναι η αδυναμία έως συνειδητή άρνηση της ηγεσίας του ΚΚΕ να δεσμευτεί συγκεκριμένα σε θέσεις και εκτιμήσεις για τα βασικά πολιτικά ζητήματα στη χώρα και διεθνώς και ακόμα περισσότερο στο να δώσει μια πραγματική απάντηση στο ερώτημα «πώς προχωράμε». Απάντηση που δεσμεύεται και καθορίζεται από τις θέσεις στα πολιτικά ζητήματα. Με άλλα λόγια, αυτές οι «μεθοδολογικές αδυναμίες» θεωρούμε πως επιχειρούν να συγκαλύψουν μια βασική αλήθεια για το κόμμα αυτό: Το ΚΚΕ παραμένει σήμερα το κόμμα που δημιουργήθηκε στις δεκαετίες '50-90 του προηγούμενου αιώνα. Δηλαδή ένα κόμμα που δεν αντιστοιχεί σήμερα και από καμιά άποψη στα διεθνή και εσωτερικά δεδομένα. Δεν αντιστοιχεί και δεν βρίσκει ρόλο ούτε αναφορικά με τη διάταξη και το χαραχτήρα των δυνάμεων στον κόσμο ούτε σε σχέση με την επίθεση, την κατάσταση των μαζών, τις απαιτήσεις και τη σημερινή φάση του κινήματος στην Ελλάδα και στον κόσμο. Δεν βρίσκει γιατί δεν θέλει να βρει και επιλέγει να «μετεωρίζεται» μεταξύ των δυο επιλογών που υπάρχουν, ευελπιστώντας στο ...; αδύνατο της επαναφοράς συνθηκών που ακόμα και αν ξαναϋπάρξουν προϋποθέτουν μια ολόκληρη ιστορική διαδρομή στην οποία αυτό το ΚΚΕ δεν θα χωρέσει. Ωστόσο, και επειδή η πραγματικότητα δεν ανέχεται «αφαιρέσεις», ο «μετεωρισμός» δεν είναι ισόρροπος και χωρίς συγκρούσεις. Γι' αυτό είδαμε έντονα τα τελευταία χρόνια το εκρεμμές να γέρνει πολύ προς τη μεριά του συστήματος και των επιταγών κατάπνιξης των αντιστάσεων και του κινήματος. Αυτό το αδιέξοδο έρχεται λοιπόν ολοένα και πιο κοντά στην ηγεσία του ΚΚΕ. Και αν διατυπώσουμε μια συνολική εκτίμηση για το 180 Συνέδριο, θα είναι πως με αυτό η ηγεσία του ΚΚΕ δεν επιχειρεί να υπερβεί το '50-90, να έρθει στο σήμερα και να απαντήσει το «πώς προχωράμε». Ας περάσουμε όμως σε κάποια συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα που επιχειρηματολογούν αυτή την εκτίμηση.
Ο κόσμος, η Κίνα ...;
Μια πρώτη ερμηνεία αυτής της ...; ακατάσχετης προχειρότητας θα ήταν η εσπευσμένη πρόσθεση στο συνέδριο αυτού του πρώτου θέματος για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και στον κόσμο και για το «πώς προχωράμε», όπως το διατύπωσε πρόσφατα η ίδια η Α. Παπαρήγα. Λέμε «εσπευσμένη πρόσθεση» γιατί στην αρχική ανακοίνωση του συνεδρίου «ο σοσιαλισμός» ήταν το μοναδικό θέμα. Μια δεύτερη ερμηνεία -και στη συνέχεια της πρώτης- είναι η αδυναμία έως συνειδητή άρνηση της ηγεσίας του ΚΚΕ να δεσμευτεί συγκεκριμένα σε θέσεις και εκτιμήσεις για τα βασικά πολιτικά ζητήματα στη χώρα και διεθνώς και ακόμα περισσότερο στο να δώσει μια πραγματική απάντηση στο ερώτημα «πώς προχωράμε». Απάντηση που δεσμεύεται και καθορίζεται από τις θέσεις στα πολιτικά ζητήματα. Με άλλα λόγια, αυτές οι «μεθοδολογικές αδυναμίες» θεωρούμε πως επιχειρούν να συγκαλύψουν μια βασική αλήθεια για το κόμμα αυτό: Το ΚΚΕ παραμένει σήμερα το κόμμα που δημιουργήθηκε στις δεκαετίες '50-90 του προηγούμενου αιώνα. Δηλαδή ένα κόμμα που δεν αντιστοιχεί σήμερα και από καμιά άποψη στα διεθνή και εσωτερικά δεδομένα. Δεν αντιστοιχεί και δεν βρίσκει ρόλο ούτε αναφορικά με τη διάταξη και το χαραχτήρα των δυνάμεων στον κόσμο ούτε σε σχέση με την επίθεση, την κατάσταση των μαζών, τις απαιτήσεις και τη σημερινή φάση του κινήματος στην Ελλάδα και στον κόσμο. Δεν βρίσκει γιατί δεν θέλει να βρει και επιλέγει να «μετεωρίζεται» μεταξύ των δυο επιλογών που υπάρχουν, ευελπιστώντας στο ...; αδύνατο της επαναφοράς συνθηκών που ακόμα και αν ξαναϋπάρξουν προϋποθέτουν μια ολόκληρη ιστορική διαδρομή στην οποία αυτό το ΚΚΕ δεν θα χωρέσει. Ωστόσο, και επειδή η πραγματικότητα δεν ανέχεται «αφαιρέσεις», ο «μετεωρισμός» δεν είναι ισόρροπος και χωρίς συγκρούσεις. Γι' αυτό είδαμε έντονα τα τελευταία χρόνια το εκρεμμές να γέρνει πολύ προς τη μεριά του συστήματος και των επιταγών κατάπνιξης των αντιστάσεων και του κινήματος. Αυτό το αδιέξοδο έρχεται λοιπόν ολοένα και πιο κοντά στην ηγεσία του ΚΚΕ. Και αν διατυπώσουμε μια συνολική εκτίμηση για το 180 Συνέδριο, θα είναι πως με αυτό η ηγεσία του ΚΚΕ δεν επιχειρεί να υπερβεί το '50-90, να έρθει στο σήμερα και να απαντήσει το «πώς προχωράμε». Ας περάσουμε όμως σε κάποια συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα που επιχειρηματολογούν αυτή την εκτίμηση.
Ο κόσμος, η Κίνα ...;
«Το Διεθνές Δίκαιο, όπως το γνώρισαν οι λαοί στην περίοδο της ενεργητικής παρουσίας και δράσης του σοσιαλιστικού συστήματος στις διεθνείς υποθέσεις, δεν υπάρχει.» Με αυτή τη θεμελιώδη ...; αναπόληση του μπρεζνιεφικού «σοσιαλισμού» ως αφετηρία είναι πραγματικά δύσκολο να επιχειρήσει να περιγράψει κανείς το σημερινό κόσμο, το πώς προέκυψε και ακόμα περισσότερο να διατυπώσει θέση για τη διάταξη των δυνάμεων σήμερα. Πολύ περισσότερο όταν στα δύο προηγούμενα συνέδρια η ηγεσία του ΚΚΕ αλλιώς λογάριαζε να «λύσει» τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λαοί από την αχαλίνωτη ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και αλλιώς πώς να «διατάξει» τις δυνάμεις και τα στρατόπεδα στον κόσμο:
«Eίναι αναμφισβήτητο ότι η γενική κατεύθυνση της κινεζικής πολιτικής γεννά σύνθετα προβλήματα, τόσο εσωτερικά (π.χ. κοινωνική διαφοροποίηση, ανεργία, επιπτώσεις στη ζωή της αγροτιάς που αποτελεί το 66,6% του συνολικού πληθυσμού), που επιδρούν στο πολιτικό σύστημα, όσο και στις εξωτερικές σχέσεις της, όπου αντιμετωπίζει την επιθετικότητα κυρίως του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, αλλά και των άλλων ιμπεριαλιστικών χωρών. Στόχος των δυνάμεων αυτών είναι να υποσκάψουν τη σοσιαλιστική προοπτική της, να μειώσουν τη δυνατότητά της να διαδραματίσει ρόλο στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. H κατάσταση αυτή ωθεί τη ΛΔ της Kίνας να αναζητήσει συμμαχίες για να αντιμετωπίσει αυτή την επιθετικότητα. Στα πλαίσια αυτά, ιδιαίτερη σημασία έχουν οι συμφωνίες και οι σχέσεις της με τη Pωσική Oμοσπονδία, καθώς και η λεγόμενη πρωτοβουλία των "πέντε της Σαγκάης", όπου συνεργάζονται στενά η Pωσία, η Kίνα, το Kαζαχστάν, το Kιργιστάν και το Tατζικιστάν. H πρωτοβουλία αυτή στοχεύει να διευρυνθεί με νέες χώρες, όπως η Iνδία και το Oυζμπεκιστάν, και φιλοδοξεί να αποτελέσει μια αντίρροπη δύναμη στην παγκόσμια κυριαρχία των HΠA.»
(Θέσεις για το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ, από την ενότητα με τίτλο «Οι χώρες που επιχειρούν να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό», Σεπτέμβρης 2000)
« ...;Το ΚΚΚίνας, στο τελευταίο συνέδριό του, αποδέχτηκε τη συμμετοχή καπιταλιστών στις γραμμές του. Η εμφάνιση εκμεταλλευτικών κοινωνικών δυνάμεων με πολιτικές εκφράσεις στην κινέζικη κοινωνία περικλείει όχι μόνο κινδύνους για τα συμφέροντα του κινέζικου λαού, αλλά και για το ρόλο της στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα» (Θέσεις για το 170 Συνέδριο, Οκτώβρης 2004)
Το 2000 λοιπόν η Κίνα είχε «σοσιαλιστική προοπτική», που της την «υπέσκαπταν οι ΗΠΑ και άλλοι», και η ίδια επιχειρούσε να απαντήσει σε συνεργασία με τη Ρωσία και τους πέντε της Σαγκάης. Συνεργασία που, αν δεν ήταν «σοσιαλιστικό στρατόπεδο», θα ήταν τουλάχιστον «μια αντίρροπη δύναμη» -προφανώς αντιιμπεριαλιστικού χαραχτήρα- απέναντι στις ΗΠΑ. Αυτή η προσπάθεια της Κίνας διακυβευόταν τουλάχιστον ως το 2004 - παρ' όλο που «εμφανίστηκαν εκμεταλλευτικές δυνάμεις» οι οποίες απειλούσαν και τον κινέζικο λαό και το ρόλο της στο «αντιιμπεριαλιστικό κίνημα»!!!
Σήμερα, οι εκτιμήσεις των θέσεων για το 180 Συνέδριο είναι «ουδέτερες» για την Κίνα - αρκούμενες σε διαπιστώσεις για την άνοδο του μεριδίου της στο παγκόσμιο ΑΕΠ. Αλλά κυρίως είναι εμβρόντητες -στην καλύτερη περίπτωση- απέναντι στο σημερινό κόσμο! Εκτός όλων των άλλων, ξεχνούν να εξηγήσουν το πώς η σημερινή «καπιταλιστική Ρωσία» ήταν μόλις μέχρι χθες υποψήφια συνεταίρος του «αντιιμπεριαλιστικού μπλοκ» και είναι ανίκανες να περιγράψουν στοιχειωδώς τη δεσπόζουσα ενδοϊμπεριαλιστική αντίθεση ΗΠΑ-Ρωσίας και την απειλή ολέθρου που αυτή προκαλεί για τους λαούς. Στην ίδια βάση δεν μπορούν και να περιγράψουν το πλέγμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων που εξελίσσεται με κορμό την αντίθεση ΗΠΑ-Ρωσίας και επιχειρούν με στυλ ρεπορτάζ να αναφερθούν στις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τις σχέσεις τους και τις επιδιώξεις τους.
Μια τέτοια νηπιακά ανόητη ανάγνωση του κόσμου, των πραγματικών μεγεθών, των τάσεων και των κινδύνων που είχαν και έχουν διαμορφωθεί και άρα και των πραγματικών απαιτήσεων που τίθενται για τους λαούς και το κίνημα δεν έχει την εξήγησή της -τουλάχιστον κυρίως- στις καθοδηγητικές ανεπάρκειες της ηγεσίας του ΚΚΕ, που μάλιστα στις θέσεις διεκδικεί και σημαντικό ρόλο «στο διεθνές κομμουνιστικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα»! Η βασική της εξήγηση βρίσκεται στην ιδεολογικοπολιτική σφραγίδα που έχει γαλουχήσει αυτή την ηγεσία, που την οδηγεί με απελπιστική τυφλότητα να ψάχνει σήμερα να βρει τον κόσμο του '50-90. Να βρει προστάτες και στηρίγματα, μεγάλες δυνάμεις στις οποίες να (αντι)στοιχηθεί και σε αναφορά με αυτές και με τις πλάτες τους να οικοδομήσει το «κίνημα» και το ρεύμα που αυτές χρειάζονται.
...;και η Ε.Ε.
Υποτίθεται ότι η Ε.Ε. είναι «προνομιακό» πεδίο για το ΚΚΕ, καθώς σε αυτό έχει «καθαρό διαχωρισμό» από τον φιλο-ΕΕ ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, που αποτελεί το μεγάλο ανταγωνιστή του. Ωστόσο, έξω από το πεδίο των μικροκομματικών εντυπώσεων και από άποψη πολιτικής πραχτικής και ουσίας τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Για παράδειγμα, ο εξίσου ισχυρός φιλο-ΕΕ χαραχτήρας του ΔΗΚΚΙ δεν εμπόδισε την ηγεσία του ΚΚΕ να επιδιώξει τα προηγούμενα χρόνια την πιο στενή συνεργασία μαζί του. Αλλά και σήμερα οι μύδροι που εκτοξεύουν οι θέσεις ενάντια στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) δεν είναι καθόλου πειστικοί όταν την ίδια στιγμή οι θέσεις δηλώνουν ότι το ΚΚΕ «στηρίζει ενεργά την προσπάθεια δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού που αναπτύσσεται με πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη συνεργασία των κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ ...;» Αλήθεια, αυτά τα κόμματα -μη όντας στο ΚΕΑ- είναι λιγότερο δεξιά από τον ΣΥΝ και τις άλλες δυνάμεις που εκφράζονται εκεί; 'Η, ακόμα περισσότερο, στην προσπάθεια «δίκαιης επίλυσης» που διεξάγει ο Χριστόφιας(!), ποιος είναι ο ρόλος της ΕΕ;
Ακόμα πιο σοβαρά είναι τα ζητήματα που προκύπτουν από το πιο βασικό ερώτημα «τι είναι η ΕΕ» και τις πολλές και αντικρουόμενες απαντήσεις που δίνουν σε αυτό οι θέσεις της Κ.Ε. «Διακρατική ιμπεριαλιστική ένωση», λέει η θέση 11 του σχετικού κεφαλαίου, είναι η Ε.Ε. Τι σημαίνει ένωση; Πρόκειται για την προσπάθεια -έστω- δημιουργίας ενός «υπερκράτους»; Εχει διαμορφωθεί μια στρατηγική συμμαχία μεταξύ των βασικών ιμπεριαλιστικών ευρωπαϊκών δυνάμεων; Ναι, απαντά η θέση12, αφού εκτιμά πως η Συνθήκη της Λισαβόνας «αποτελεί βήμα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης». Απολύτως ΟΧΙ, απαντά η θέση 8, γιατί «εντείνονται οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις κυρίαρχες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ως κράτη-μέλη της ΕΕ, όπου αναπτύσσονται δύο κεντρικοί άξονες, ο γαλλογερμανικός και ο βρετανικός ...;» Ακόμα πιο πολύ ΟΧΙ λέει παρακάτω η ίδια θέση (8), αφού «η συμμαχική σχέση Γερμανίας-Γαλλίας οριοθετείται από τα ξεχωριστά συμφέροντα των δύο κρατών».
Τι συμβαίνει τελικά; Αν ούτε καν ο γαλλογερμανικός άξονας δεν είναι και τόσο ...; άξονας, αν οι Βρετανοί συγκροτούν την «αμερικανοβρετανική συμμαχία» και Γερμανία, Ιταλία «προσεγγίζουν τη Ρωσία», όπως σε άλλα σημεία εκτιμούν οι θέσεις, τότε πώς στέκει ο βασικός ορισμός περί «διακρατικής ιμπεριαλιστικής ένωσης»; Και ακόμα, σε αυτήν τη «διακρατική ιμπεριαλιστική ένωση» έχουν και οι 27 ...; ιμπεριαλιστικό ρόλο;
Δεν πρόκειται για ένα θεωρητικό ζήτημα ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος. Πρόκειται για κρίσιμο πολιτικό ζήτημα με άμεσες και καίριες επιπτώσεις στους λαούς, στην πάλη που πραγματικά «έχουν» να κάνουν, στους στόχους που έχει νόημα να διατυπώσουν! Πώς να έχει ένα κίνημα επαναστατική κατεύθυνση αν ο ιμπεριαλισμός «βρήκε» και άλλο ιστορικό στάδιο (λέγεται και «παγκοσμιοποίηση»); Πώς να παλέψει ένας λαός με στόχο το ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε., αν η χώρα του συμμετέχει, έστω και με περιορισμένη δύναμη, αλλά σαν ιμπεριαλιστική χώρα, σε αυτή τη «διακρατική ένωση» ή έστω στη «στρατηγική συμμαχία των 27» που κάνει βήματα «ενοποίησης»; Πρέπει να αφορά ο στόχος αυτός το λαϊκό κίνημα στη χώρα μας; Αποτελεί γραμμή οριοθέτησης και σύγκρουσης με την αστική τάξη συνολικά, και βέβαια με το ίδιο το οικοδόμημα της ΕΕ και το σύνολο των πολιτικών της τις οποίες καταγγέλλει με «δριμύτητα» το ΚΚΕ; Είναι ο πολιτικός αυτός στόχος η κρίσιμη ειδοποιός διαφορά από δυνάμεις τύπου ΚΕΑ, που δεν διστάζουν σε κριτικές για τις «πολιτικές της ΕΕ», αλλά αναζητούν τη διόρθωσή τους -ακόμα και την «ανατροπή» τους- εντός της ΕΕ; Αποτελεί αυτός ο στόχος θέση του ΚΚΕ που την υπερασπίζεται πολιτικά και ενεργητικά στους αγώνες και στην καθημερινή πάλη στη χώρα; Αυτά τα ερωτήματα δεν τα απαντά βέβαια η αντι-ΕΕ φασαρία στην οποία επιδίδεται η ηγεσία του ΚΚΕ ούτε, πολύ περισσότερο, το ευρωεκλογικό άγχος που «έβαλε» μέχρι και χωριστό κεφάλαιο στις θέσεις για το θέμα της ΕΕ, για να προετοιμάσει το κόμμα για τη «μεγάλη μάχη» του Ιούνη. Ολα αυτά δεν κρύβουν ότι και σε αυτό το μεγάλο ζήτημα το ΚΚΕ αναδεικνύει το ρεφορμιστικό χαραχτήρα του, την πολιτική συμμόρφωσης με τις βασικές επιλογές του συστήματος για τη χώρα, την επιλογή αφαίρεσης κάθε πολιτικού στόχου που είναι προϋπόθεση για τη συγκρότηση επαναστατικού κινήματος.
«Eίναι αναμφισβήτητο ότι η γενική κατεύθυνση της κινεζικής πολιτικής γεννά σύνθετα προβλήματα, τόσο εσωτερικά (π.χ. κοινωνική διαφοροποίηση, ανεργία, επιπτώσεις στη ζωή της αγροτιάς που αποτελεί το 66,6% του συνολικού πληθυσμού), που επιδρούν στο πολιτικό σύστημα, όσο και στις εξωτερικές σχέσεις της, όπου αντιμετωπίζει την επιθετικότητα κυρίως του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, αλλά και των άλλων ιμπεριαλιστικών χωρών. Στόχος των δυνάμεων αυτών είναι να υποσκάψουν τη σοσιαλιστική προοπτική της, να μειώσουν τη δυνατότητά της να διαδραματίσει ρόλο στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. H κατάσταση αυτή ωθεί τη ΛΔ της Kίνας να αναζητήσει συμμαχίες για να αντιμετωπίσει αυτή την επιθετικότητα. Στα πλαίσια αυτά, ιδιαίτερη σημασία έχουν οι συμφωνίες και οι σχέσεις της με τη Pωσική Oμοσπονδία, καθώς και η λεγόμενη πρωτοβουλία των "πέντε της Σαγκάης", όπου συνεργάζονται στενά η Pωσία, η Kίνα, το Kαζαχστάν, το Kιργιστάν και το Tατζικιστάν. H πρωτοβουλία αυτή στοχεύει να διευρυνθεί με νέες χώρες, όπως η Iνδία και το Oυζμπεκιστάν, και φιλοδοξεί να αποτελέσει μια αντίρροπη δύναμη στην παγκόσμια κυριαρχία των HΠA.»
(Θέσεις για το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ, από την ενότητα με τίτλο «Οι χώρες που επιχειρούν να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό», Σεπτέμβρης 2000)
« ...;Το ΚΚΚίνας, στο τελευταίο συνέδριό του, αποδέχτηκε τη συμμετοχή καπιταλιστών στις γραμμές του. Η εμφάνιση εκμεταλλευτικών κοινωνικών δυνάμεων με πολιτικές εκφράσεις στην κινέζικη κοινωνία περικλείει όχι μόνο κινδύνους για τα συμφέροντα του κινέζικου λαού, αλλά και για το ρόλο της στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα» (Θέσεις για το 170 Συνέδριο, Οκτώβρης 2004)
Το 2000 λοιπόν η Κίνα είχε «σοσιαλιστική προοπτική», που της την «υπέσκαπταν οι ΗΠΑ και άλλοι», και η ίδια επιχειρούσε να απαντήσει σε συνεργασία με τη Ρωσία και τους πέντε της Σαγκάης. Συνεργασία που, αν δεν ήταν «σοσιαλιστικό στρατόπεδο», θα ήταν τουλάχιστον «μια αντίρροπη δύναμη» -προφανώς αντιιμπεριαλιστικού χαραχτήρα- απέναντι στις ΗΠΑ. Αυτή η προσπάθεια της Κίνας διακυβευόταν τουλάχιστον ως το 2004 - παρ' όλο που «εμφανίστηκαν εκμεταλλευτικές δυνάμεις» οι οποίες απειλούσαν και τον κινέζικο λαό και το ρόλο της στο «αντιιμπεριαλιστικό κίνημα»!!!
Σήμερα, οι εκτιμήσεις των θέσεων για το 180 Συνέδριο είναι «ουδέτερες» για την Κίνα - αρκούμενες σε διαπιστώσεις για την άνοδο του μεριδίου της στο παγκόσμιο ΑΕΠ. Αλλά κυρίως είναι εμβρόντητες -στην καλύτερη περίπτωση- απέναντι στο σημερινό κόσμο! Εκτός όλων των άλλων, ξεχνούν να εξηγήσουν το πώς η σημερινή «καπιταλιστική Ρωσία» ήταν μόλις μέχρι χθες υποψήφια συνεταίρος του «αντιιμπεριαλιστικού μπλοκ» και είναι ανίκανες να περιγράψουν στοιχειωδώς τη δεσπόζουσα ενδοϊμπεριαλιστική αντίθεση ΗΠΑ-Ρωσίας και την απειλή ολέθρου που αυτή προκαλεί για τους λαούς. Στην ίδια βάση δεν μπορούν και να περιγράψουν το πλέγμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων που εξελίσσεται με κορμό την αντίθεση ΗΠΑ-Ρωσίας και επιχειρούν με στυλ ρεπορτάζ να αναφερθούν στις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τις σχέσεις τους και τις επιδιώξεις τους.
Μια τέτοια νηπιακά ανόητη ανάγνωση του κόσμου, των πραγματικών μεγεθών, των τάσεων και των κινδύνων που είχαν και έχουν διαμορφωθεί και άρα και των πραγματικών απαιτήσεων που τίθενται για τους λαούς και το κίνημα δεν έχει την εξήγησή της -τουλάχιστον κυρίως- στις καθοδηγητικές ανεπάρκειες της ηγεσίας του ΚΚΕ, που μάλιστα στις θέσεις διεκδικεί και σημαντικό ρόλο «στο διεθνές κομμουνιστικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα»! Η βασική της εξήγηση βρίσκεται στην ιδεολογικοπολιτική σφραγίδα που έχει γαλουχήσει αυτή την ηγεσία, που την οδηγεί με απελπιστική τυφλότητα να ψάχνει σήμερα να βρει τον κόσμο του '50-90. Να βρει προστάτες και στηρίγματα, μεγάλες δυνάμεις στις οποίες να (αντι)στοιχηθεί και σε αναφορά με αυτές και με τις πλάτες τους να οικοδομήσει το «κίνημα» και το ρεύμα που αυτές χρειάζονται.
...;και η Ε.Ε.
Υποτίθεται ότι η Ε.Ε. είναι «προνομιακό» πεδίο για το ΚΚΕ, καθώς σε αυτό έχει «καθαρό διαχωρισμό» από τον φιλο-ΕΕ ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, που αποτελεί το μεγάλο ανταγωνιστή του. Ωστόσο, έξω από το πεδίο των μικροκομματικών εντυπώσεων και από άποψη πολιτικής πραχτικής και ουσίας τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Για παράδειγμα, ο εξίσου ισχυρός φιλο-ΕΕ χαραχτήρας του ΔΗΚΚΙ δεν εμπόδισε την ηγεσία του ΚΚΕ να επιδιώξει τα προηγούμενα χρόνια την πιο στενή συνεργασία μαζί του. Αλλά και σήμερα οι μύδροι που εκτοξεύουν οι θέσεις ενάντια στο Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) δεν είναι καθόλου πειστικοί όταν την ίδια στιγμή οι θέσεις δηλώνουν ότι το ΚΚΕ «στηρίζει ενεργά την προσπάθεια δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού που αναπτύσσεται με πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τη συνεργασία των κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ ...;» Αλήθεια, αυτά τα κόμματα -μη όντας στο ΚΕΑ- είναι λιγότερο δεξιά από τον ΣΥΝ και τις άλλες δυνάμεις που εκφράζονται εκεί; 'Η, ακόμα περισσότερο, στην προσπάθεια «δίκαιης επίλυσης» που διεξάγει ο Χριστόφιας(!), ποιος είναι ο ρόλος της ΕΕ;
Ακόμα πιο σοβαρά είναι τα ζητήματα που προκύπτουν από το πιο βασικό ερώτημα «τι είναι η ΕΕ» και τις πολλές και αντικρουόμενες απαντήσεις που δίνουν σε αυτό οι θέσεις της Κ.Ε. «Διακρατική ιμπεριαλιστική ένωση», λέει η θέση 11 του σχετικού κεφαλαίου, είναι η Ε.Ε. Τι σημαίνει ένωση; Πρόκειται για την προσπάθεια -έστω- δημιουργίας ενός «υπερκράτους»; Εχει διαμορφωθεί μια στρατηγική συμμαχία μεταξύ των βασικών ιμπεριαλιστικών ευρωπαϊκών δυνάμεων; Ναι, απαντά η θέση12, αφού εκτιμά πως η Συνθήκη της Λισαβόνας «αποτελεί βήμα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης». Απολύτως ΟΧΙ, απαντά η θέση 8, γιατί «εντείνονται οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις κυρίαρχες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ως κράτη-μέλη της ΕΕ, όπου αναπτύσσονται δύο κεντρικοί άξονες, ο γαλλογερμανικός και ο βρετανικός ...;» Ακόμα πιο πολύ ΟΧΙ λέει παρακάτω η ίδια θέση (8), αφού «η συμμαχική σχέση Γερμανίας-Γαλλίας οριοθετείται από τα ξεχωριστά συμφέροντα των δύο κρατών».
Τι συμβαίνει τελικά; Αν ούτε καν ο γαλλογερμανικός άξονας δεν είναι και τόσο ...; άξονας, αν οι Βρετανοί συγκροτούν την «αμερικανοβρετανική συμμαχία» και Γερμανία, Ιταλία «προσεγγίζουν τη Ρωσία», όπως σε άλλα σημεία εκτιμούν οι θέσεις, τότε πώς στέκει ο βασικός ορισμός περί «διακρατικής ιμπεριαλιστικής ένωσης»; Και ακόμα, σε αυτήν τη «διακρατική ιμπεριαλιστική ένωση» έχουν και οι 27 ...; ιμπεριαλιστικό ρόλο;
Δεν πρόκειται για ένα θεωρητικό ζήτημα ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος. Πρόκειται για κρίσιμο πολιτικό ζήτημα με άμεσες και καίριες επιπτώσεις στους λαούς, στην πάλη που πραγματικά «έχουν» να κάνουν, στους στόχους που έχει νόημα να διατυπώσουν! Πώς να έχει ένα κίνημα επαναστατική κατεύθυνση αν ο ιμπεριαλισμός «βρήκε» και άλλο ιστορικό στάδιο (λέγεται και «παγκοσμιοποίηση»); Πώς να παλέψει ένας λαός με στόχο το ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε., αν η χώρα του συμμετέχει, έστω και με περιορισμένη δύναμη, αλλά σαν ιμπεριαλιστική χώρα, σε αυτή τη «διακρατική ένωση» ή έστω στη «στρατηγική συμμαχία των 27» που κάνει βήματα «ενοποίησης»; Πρέπει να αφορά ο στόχος αυτός το λαϊκό κίνημα στη χώρα μας; Αποτελεί γραμμή οριοθέτησης και σύγκρουσης με την αστική τάξη συνολικά, και βέβαια με το ίδιο το οικοδόμημα της ΕΕ και το σύνολο των πολιτικών της τις οποίες καταγγέλλει με «δριμύτητα» το ΚΚΕ; Είναι ο πολιτικός αυτός στόχος η κρίσιμη ειδοποιός διαφορά από δυνάμεις τύπου ΚΕΑ, που δεν διστάζουν σε κριτικές για τις «πολιτικές της ΕΕ», αλλά αναζητούν τη διόρθωσή τους -ακόμα και την «ανατροπή» τους- εντός της ΕΕ; Αποτελεί αυτός ο στόχος θέση του ΚΚΕ που την υπερασπίζεται πολιτικά και ενεργητικά στους αγώνες και στην καθημερινή πάλη στη χώρα; Αυτά τα ερωτήματα δεν τα απαντά βέβαια η αντι-ΕΕ φασαρία στην οποία επιδίδεται η ηγεσία του ΚΚΕ ούτε, πολύ περισσότερο, το ευρωεκλογικό άγχος που «έβαλε» μέχρι και χωριστό κεφάλαιο στις θέσεις για το θέμα της ΕΕ, για να προετοιμάσει το κόμμα για τη «μεγάλη μάχη» του Ιούνη. Ολα αυτά δεν κρύβουν ότι και σε αυτό το μεγάλο ζήτημα το ΚΚΕ αναδεικνύει το ρεφορμιστικό χαραχτήρα του, την πολιτική συμμόρφωσης με τις βασικές επιλογές του συστήματος για τη χώρα, την επιλογή αφαίρεσης κάθε πολιτικού στόχου που είναι προϋπόθεση για τη συγκρότηση επαναστατικού κινήματος.
Η («οικονομική») αφαίρεση της εξάρτησης
Οι «μεθοδολογικές» αδυναμίες ουσίας για τις οποίες κάναμε λόγο στο προηγούμενο σημείωμα της «Π.Σ.» σχετικά με τις θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής για το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ είναι κυρίαρχες και καθοριστικές στα κεφάλαια των θέσεων (τέταρτο και πέμπτο) που αφορούν το ρόλο και τη θέση της χώρας και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού καπιταλισμού. Μια πρώτη βασική διαπίστωση είναι ότι διά της μεθόδου του διαχωρισμού των «οικονομικών εξελίξεων» (τέταρτο κεφάλαιο) από τις «εξελίξεις στον πολιτικό και κοινωνικό συσχετισμό» (πέμπτο κεφάλαιο) προσπερνιέται από την Κ.Ε. ο γεωπολιτικός και στρατιωτικός ρόλος που η χώρα έχει στην ευρύτερη περιοχή στο πλαίσιο και για λογαριασμό των ΗΠΑ και των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών. Το ζήτημα αυτό απλούστατα «δεν υπάρχει» για την Κ.Ε. του ΚΚΕ και αναφέρεται μόνο παρεμπιπτόντως μέσα από μια φράση («Εξάλλου η συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ και οι δεσμοί πολιτικοστρατιωτικής εξάρτησης από τις ΗΠΑ περιορίζουν αντικειμενικά τη διαπραγματευτική δύναμη και τα περιθώρια ελιγμών της αστικής τάξης») στη θέση 34. Με αυτό τον τρόπο διατυπωμένο και ...; προσπερασμένο το ζήτημα της πολιτικοστρατιωτικής εξάρτησης υπάρχει ως μια «εξωτερική παράμετρος» που μπορεί να παίζει έναν περιορισμένο ρόλο και όχι ως μια σχέση που καθορίζει και διαμορφώνει μέσα στη χώρα και στο εσωτερικό των μερίδων της αστικής τάξης το σύνολο των οικονομικών και πολιτικών επιλογών.
Είναι γνωστό πως από το προηγούμενο 17ο Συνέδριο το ΚΚΕ διατύπωσε στις θέσεις του πως «ενισχύθηκαν τα βασικά γνωρίσματα του ιμπεριαλιστικού σταδίου του ελληνικού καπιταλισμού» (θέση 9) την ίδια στιγμή που στην ίδια θέση υπήρχαν διατυπώσεις όπως «έχει ισχυρές πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ» και «ο ελληνικός καπιταλισμός παραμένει σε ενδιάμεση και εξαρτημένη θέση στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα»!!! Τι στ' αλήθεια μπορεί να σημαίνει τελικά όλη αυτή η απερίγραπτη πολιτική σαλάτα; Αντιλαμβανόμαστε ότι οι συντάκτες και οι διαμορφωτές των θέσεων μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να υποστηρίξουν κάθε ...; πιθανή εκδοχή. Οτι καταρχήν πρόκειται για ένα «παιχνίδι λέξεων» και σοφισμάτων, ευπροσάρμοστο σε κάθε ανάγκη και εύπλαστο προς κάθε μορφή. Εξάλλου, στο μεγάλο αυτό κεφάλαιο έχουν διατυπωθεί από πολλούς σχεδόν όλες οι πιθανές αυθαιρεσίες αλλά και οι ...; λογικοφανείς κατασκευές που ένα συνηθισμένο σημείο συνάντησής τους (και «ισορροπίας» τους) είναι το θεώρημα της «αλληλεξάρτησης». Λες και το ζητούμενο να ήταν να αντιληφθεί κανείς πως στον ιμπεριαλιστικό κόσμο ακόμα και η ταχτική επιλογή μιας μικρής χώρας μπορεί να δημιουργήσει κάποια τροποποίηση κάποιων δεδομένων!
Επιστρέφοντας λοιπόν στις ακροβασίες της Κ.Ε. του ΚΚΕ περί του θέματος, το πρώτο που έχουμε να επισημάνουμε είναι ότι στην «καλύτερη περίπτωση» συνειδητά δεν παίρνει θέση. Αυτό που ήταν φανερό και από το προηγούμενο συνέδριο επαναλαμβάνεται και στις θέσεις για το 18ο: Η ηγεσία του ΚΚΕ δεν συγκρότησε κάποια οικονομικοπολιτική ανάλυση, στη βάση της οποίας ισχυρίζεται και επιχειρηματολογεί ότι η Ελλάδα είναι ή μετατρέπεται σε ιμπεριαλιστική χώρα. Αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι η ηγεσία του ΚΚΕ κατασκεύασε ένα άθροισμα «οικονομικών δεδομένων» με βάση τα οποία επιχειρεί να «παρακάμψει» τα πραγματικά χαρακτηριστικά της χώρας, να υποβαθμίσει-αγνοήσει την οικονομική-πολιτική-στρατιωτική επικυριαρχία του ιμπεριαλισμού στη χώρα. Ολόκληρο το τέταρτο κεφάλαιο των θέσεων είναι ένα περιβόλι οικονομίστικων προσεγγίσεων -με πάμπολλα αντιφατικά στοιχεία που δεν αξιολογούνται πολιτικά- που με ύφος ...;μαρξιστικής προσέγγισης επιχειρεί αυτή την αφαίρεση που μόλις αναφέραμε.
Ετσι, οι θέσεις 26 έως 32 εμφανίζουν μια Ελλάδα που είναι περίπου ...; κυρίαρχη οικονομική δύναμη στα Βαλκάνια, που διπλασιάζει την εκροή ΑΞΕ (Αμεσες Ξένες Επενδύσεις), που το εφοπλιστικό της κεφάλαιο «διαπραγματεύεται από θέση ισχύος μέσα στην ΕΕ», που ακόμα και την εκχώρηση του ΟΛΠ στην COSCO την εμφανίζει ως «αστικό σχεδιασμό διαμόρφωσης στρατηγικών λιμανιών», χωρίς να μας διευκρινίζει αν η απόκτηση της διαχείρισης των λιμανιών από ξένους μονοπωλιακούς ομίλους είναι το ...; ανώτερο στάδιο διαμόρφωσης ιμπεριαλιστικών χαρακτηριστικών για την αστική τάξη της χώρας ...; Παρ' όλα αυτά, στη θέση 33 «ανακαλύπτεται» η πορεία επιδείνωσης του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, η οποία αμέσως εξηγείται ως αποτέλεσμα της επιλογής της αστικής τάξης για «αναδιάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών με στόχο την αύξηση του μεριδίου των εμπορευμάτων κλάδων με υψηλή οργανική σύνθεση»! Δηλαδή η υποχώρηση των προϊόντων κλάδων χαμηλής οργανικής σύνθεσης ήταν επιλογή της αστικής τάξης, που όντας στο «σκληρό πυρήνα της ΕΕ» «επέλεξε» την αποβιομηχάνιση και την καταστροφή παραδοσιακών κλάδων (κλωστοϋφαντουργία, ιματισμός, έπιπλα) και όχι αποτέλεσμα της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ και της πορείας παραρτημοποίησης της οικονομίας της από τότε μέχρι σήμερα!!!
Παρακάτω, η θέση 34 υπονομεύει τις προηγούμενες καθώς διαπιστώνει αύξηση στις εισερχόμενες ΑΞΕ από γαλλικά, γερμανικά και αραβικά κεφάλαια και τη «διαπλοκή του εγχώριου με το ξένο κεφάλαιο», τόσο ώστε να αναρωτηθεί κανείς τίνος είναι τα κεφάλαια που εκρέουν από τη χώρα και ποιος ελέγχει τον «ορυμαγδό» των επενδύσεων στα Βαλκάνια ...; Αλλά ακόμα και να αμφισβητήσει τον «ηγετικό» ρόλο της αστικής τάξης στις εσωτερικές «αναδιαρθρώσεις», καθώς (σύμφωνα πάντα με τη θέση 34) βρίσκεται σε εξέλιξη «νέος κύκλος εξαγορών και εισροής ΑΞΕ που αφορούν υποδομές, ...;τις τράπεζες, τις κατασκευές, τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τον τομέα της ενέργειας ...;». Αναρωτιόμαστε -όταν όλα αυτά εξαγοράζονται από το ξένο κεφάλαιο- ποιοι τομείς ελέγχου μένουν στην αστική τάξη για να ασκήσει και να αναπτύξει τα ...; ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά της τουλάχιστον στην ...; εσωτερική αγορά!!!
Και οι πολιτικές της συνέπειες
Δεν είμαστε εμείς που θα αμφισβητήσουμε ότι οι μπίζνες της αστικής τάξης όλα τα τελευταία χρόνια πάνε καλά. Η ευρω-παραρτημοποίηση της ελληνικής οικονομίας και ο ρόλος του διαμετακομιστικού κέντρου που έχει αναλάβει η χώρα για το ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο έδωσαν πεδία δράσης και κερδοφορίας στο ντόπιο κεφάλαιο. Και βέβαια αυτός ο εξαρτημένος χαραχτήρας του ελληνικού καπιταλισμού κάθε άλλο παρά αμβλύνει τα αντιδραστικά και επιθετικά χαρακτηριστικά του ενάντια στην εργατική τάξη και το λαό της χώρας. Αντίθετα, η απόκρυψη και στο «καθαρά» οικονομικό πεδίο του εξαρτημένου χαραχτήρα του ελληνικού κεφαλαίου παρουσιάζει απέναντι στο λαό έναν αντίπαλο πιο «ψηλό» από όσο πραγματικά είναι. Παρουσιάζει μια αστική τάξη με «στρατηγική» και δυνατότητες ελέγχου και προγραμματισμού της οικονομικής της δράσης που δεν τις έχει. Αποκρύπτει, για παράδειγμα, ότι η βαλκανική της δραστηριότητα υπόκειται κάθε στιγμή στις αντιθέσεις και στις επιλογές των μεγάλων αφεντικών και είναι υποθηκευμένη στα πολιτικοστρατιωτικά τους σχέδια. Πολύ περισσότερο αυτή η απόκρυψη της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης απομακρύνει -αν δεν εξαφανίζει- το ενδεχόμενο μιας βίαιης και απότομης οικονομικής καταβύθισης της ίδιας της χώρας στο βαθμό που αυτή και οικονομικά ελέγχεται από τη δράση των ξένων μονοπωλίων που μπορεί να χρειαστούν (βλέπε και Αργεντινή) μια τέτοια επιλογή, ανάλογα με την εξέλιξη της κρίσης και των ανταγωνισμών.
Ολα αυτά είναι κρίσιμα πολιτικά μεγέθη για ένα κόμμα αν το απασχολεί η θεμελίωση και η ανάπτυξη ενός κινήματος που θα ξέρει τον αντίπαλό του γιατί στοχεύει να τον ανατρέψει. Που θα ξέρει τις πραγματικές βάσεις στήριξης του συστήματος -την ιμπεριαλιστική εξάρτηση- για να στραφεί ενάντιά τους. Ταυτόχρονα όλα αυτά δεν είναι «ψιλά γράμματα» που μπορούν να μας απασχολήσουν στο μακρινό μέλλον, αλλά έχουν καθημερινή πολιτική έκφραση και συνέπειες. Εδώ βρίσκεται και το «κέρδος» της ηγεσίας του ΚΚΕ σήμερα. Με όλες αυτές τις ...; μαρξίζουσες ανησυχίες και οικονομίστικες περιηγήσεις της, κατάφερε να απαλλάξει τον εαυτό της από το καθήκον της αντιιμπεριαλιστικής πάλης. Κατάφερε να «ξεχάσει» τις βάσεις, τα πυρηνικά, τον πολιτικοστρατιωτικό ρόλο της χώρας ως αμερικανονατοϊκού ορμητηρίου στην περιοχή. Κατάφερε να «μη χρειάζεται» το ΕΞΩ ΟΙ ΗΠΑ, ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ, ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ, όχι ως συνθήματα κάποιων επετείων (και αν ...;) αλλά ως πολιτικές θέσεις-κατευθύνσεις για την καθημερινή πάλη. Κατάφερε να σχεδιάζει τη «λαϊκή οικονομία» και τη «λαϊκή εξουσία» χωρίς να «διευκρινίζει» αν έχουν ως προαπαιτούμενό τους την ανατροπή της εξάρτησης, την υλοποίηση των θέσεων δηλαδή που προηγούμενα αναφέραμε.
Τέλος, κατάφερε, να γράφει η Κ.Ε. ένα ολόκληρο κεφάλαιο Θέσεων για τις «εξελίξεις στον πολιτικό και κοινωνικό συσχετισμό» όπου τα φρακαρίσματα του πολιτικού συστήματος, τα προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και οι «διεργασίες ανασύνθεσης του αστικού πολιτικού συστήματος» είναι πλήρως αποσυνδεδεμένα από τις παρεμβάσεις και τις αντιθέσεις ΗΠΑ-ευρωπαίων ιμπεριαλιστών στη χώρα και στην περιοχή! Οπως έκανε εξάλλου όλα τα τελευταία χρόνια που, απέναντι στα πολλά γεγονότα-«σκάνδαλα» που αναδεικνύουν τις ιμπεριαλιστικές πιέσεις και στοχεύσεις, συστηματικά «αρνήθηκε» μια οποιαδήποτε πραγματική πολιτική τοποθέτηση, καλυπτόμενο πίσω από γενικολογίες περί «σκανδάλων σύμφυτων με τον καπιταλισμό». Δεν είναι αυτή η επιλογή μια σημαντική υπηρεσία στο σύστημα της εξάρτησης και ταυτόχρονα μια τόσο αναγκαία επιλογή για ένα κόμμα που επιδιώκει να μετεωρίζεται ανάμεσα στο λαό και στις ανάγκες του συστήματος;
Η διαγραφή του ...; κινήματος
Οι θέσεις 54 έως 62 που αναφέρονται στο πέμπτο κεφάλαιο και στην ενότητα με τίτλο «οι εξελίξεις στους κοινωνικούς αγώνες και στα κινήματα», με έκταση περίπου τριών σελίδων, θεωρούμε ότι πρέπει να φτάσουν σε όλους τους εκατοντάδες χιλιάδες απεργούς και αγωνιστές των προηγούμενων χρόνων! Γιατί αποτελούν ένα μετρήσιμο μέγεθος της μη-σχέσης του ΚΚΕ με την πάλη, ένα μέτρο της αμηχανίας και της εχθρότητάς του απέναντι στο κίνημα όταν αυτό μαζικοποιείται και διαμορφώνει δυνατότητες αντίστασης και ανατροπής πλευρών της επίθεσης! Αποτελούν μια πραγματική αποκάλυψη του φόβου της ηγεσίας του ΚΚΕ απέναντι σε αυτό που αποτελεί τη βασική ελπίδα και την οδό συγκρότησης της απάντησης που χρειάζεται ο λαός και η νεολαία απέναντι στη βάρβαρη καπιταλιστική επίθεση και για την πραγματική ανατροπή των συσχετισμών για την οποία τόσο φέρεται να νοιάζεται η ηγεσία του ΚΚΕ.
Οπως έχουμε πολλές φορές και αναλυτικά γράψει από τις στήλες της «Π.Σ.», ο αγώνας της νεολαίας ενάντια στο νόμο-πλαίσιο και την αναθεώρηση του άρθρου 16 και ο αγώνας του εργαζόμενου λαού ενάντια στην αντιασφαλιστική επιδρομή της κυβέρνησης της Ν.Δ. αποτέλεσαν κορυφαίες μάχες με ευρύτερη σημασία για τον ταξικό-πολιτικό συσχετισμό στη χώρα. Εκφρασαν -στο πεδίο της πάλης και όχι στις κάλπες- με τον πιο γνήσιο τρόπο τις μαζικές αγωνιστικές διαθέσεις του λαού και της νεολαίας. Ταυτόχρονα αποτέλεσαν και αποτελούν υλικό για μελέτη και πολύπλευρα συμπεράσματα σχετικά με γραμμές, λογικές και πραχτικές που είναι κυρίαρχες στο χώρο της Αριστεράς, που αναδείχθηκε όχι απλώς ανίκανη να καθοδηγήσει αυτούς τους αγώνες. Αλλά ουσιαστικά αναδείχθηκε απρόθυμη να τους υποστηρίξει, αρνήθηκε να αναλάβει την ευθύνη να συνταχθεί με αυτούς. Σε αυτήν ακριβώς τη βάση σήμερα το σύστημα και η κυβέρνησή του επιχειρεί να εμφανίσει ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για το λαό έξω από την υποταγή στην επίθεση που διεξάγουν και ότι η μόνη επιλογή διαμαρτυρίας είναι ...; οι κάλπες και οι εκλογές. Στην ίδια ακριβώς βάση αντιμετωπίζει ουσιαστικά το ζήτημα και η ηγεσία του ΚΚΕ.
Οχι, δεν πρόκειται για υπερβολή, όταν οι Θέσεις «εξαντλούν» τον αγώνα που για μήνες και με πρωτόγνωρες απεργίες και διαδηλώσεις έδωσε ο λαός με τη φράση «το ΠΑΜΕ άσκησε σοβαρή πίεση σε όλα τα σοβαρά μέτωπα πάλης όπως στην κοινωνική ασφάλιση» (θέση 55) χωρίς πουθενά αλλού να υπάρχει ούτε μια λέξη για τα πώς και τα γιατί αυτού του αγώνα.
Οχι, δεν πρόκειται για διαστρέβλωση, όταν ο αγώνας της νεολαίας «εξαντλείται» και αυτός στις έξι γραμμές της θέσης 56 όπου διαπιστώνεται ότι «χάρη στους αγώνες αυτούς, το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης της Παιδείας, η προώθηση των αποφάσεων της Μπολόνια και της στρατηγικής της Λισαβόνας έγιναν ευρύτερα γνωστά»!!! Οπου δηλαδή ομολογείται ότι η ηγεσία του ΚΚΕ το πιο πολύ που έβλεπε σαν στόχο αυτού του αγώνα ήταν μια καμπάνια ανάδειξης των πολιτικών ζητημάτων της παιδείας και βέβαια με τον τρόπο που τα αντιλαμβάνεται το ΚΚΕ.
Είναι αλήθεια πως μια τέτοια μη-προσέγγιση από τις Θέσεις των αγώνων δεν αποτελεί έκπληξη, αλλά ευθεία προέκταση της στάσης της ηγεσίας του ΚΚΕ απέναντι σε αυτούς τους αγώνες όταν εξελίσσονταν. Στάση αρνητική και εχθρική, που υπονόμευε τους αγώνες, που δεν ήθελε να συμβούν και της «προέκυψαν» ως πρόβλημα στο βαθμό που αμφισβητούν έμπρακτα και μαζικά την πολιτική της. Δηλαδή την επιλογή της κομματικής συγκρότησης και ανάπτυξης στη βάση των «προτάσεων διεξόδου» που έχει καταρτίσει το ΚΚΕ, με μοναδικό άξονα υλοποίησης αυτής της συγκρότησης τις καμπάνιες του κόμματος, της ΚΝΕ, του ΠΑΜΕ κ.λπ. που αυτοπαρουσιάζονται ως αγώνες. Αυτή είναι η μόνη επιθυμητή για την ηγεσία του ΚΚΕ επιλογή, όταν δεν υπάρχουν εκλογικές αναμετρήσεις οι οποίες βέβαια αποτελούν την «κορύφωση της πάλης». Οταν λοιπόν «συμβαίνουν» πραγματικοί αγώνες που διαταράσσουν αυτό το σχεδιασμό, αποκαλύπτουν το ρεφορμιστικό χαραχτήρα των «προτάσεων διεξόδου» και θέτουν έμπρακτα στην ηγεσία του ΚΚΕ το ερώτημα της σχέσης της με την ταξική πάλη και την ανάπτυξή της, τότε επιστρατεύονται οι «κομμουνιστικές» αναλύσεις για τους αγώνες που «δεν μπορούν να ανατρέψουν το συνολικό συσχετισμό» και είναι «μάταιοι», όπως συχνά-πυκνά έχει υποχρεωθεί να «εξηγήσει» η ίδια η Α. Παπαρήγα. Ετσι, το κίνημα είναι το ...; ΚΚΕ και οι δραστηριότητες που γύρω από αυτό αναπτύσσονται, και ο λαός και η νεολαία το μόνο το οποίο ...; δικαιούνται είναι να πειστούν από το ΚΚΕ και να συμμετέχουν σε αυτές τις δραστηριότητες. Κάπως έτσι φτάνουμε στον τραγέλαφο στις Θέσεις της Κ.Ε. η «παρέμβαση του πανελλαδικά οργανωμένου αγωνιστικού γυναικείου κινήματος»(!) να καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από τον πολύμηνο απεργιακό αγώνα για το ασφαλιστικό ή από τον αντίστοιχο αγώνα της νεολαίας για τον οποίο ούτε καν αναφέρεται η νίκη του με το μπλοκάρισμα της αναθεώρησης του άρθρου 16 και συνολικά του συντάγματος!
Ο ...; αμετάβλητος συσχετισμός και η «αντεπίθεση»
Αντιλαμβανόμενη η Κ.Ε. την «αδυναμία» αυτών των εκτιμήσεων που κάνει για τους αγώνες, περνά αμέσως μετά στην ...; επίθεση, επιχειρώντας στις θέσεις 63 έως 65 να εξηγήσει γιατί «οι αγώνες που αναπτύχθηκαν ήταν κατώτεροι και σε μορφές αλλά και σε κατεύθυνση και αιτήματα σε σύγκριση με το κύμα της επίθεσης ...;» Καταρχήν δεν μπορούμε να μη σχολιάσουμε το θράσος και τη διαστροφή που επιδεικνύεται μέσω αυτής της «απαιτητικότητας»: Θα ήταν «λίγο» να στηριχθεί ο στόχος ΚΑΤΩ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟ που για μήνες πάλεψε η νεολαία και δεν θα άνοιγε η υλοποίησή του ευρύτερους δρόμους για το κίνημά της και το συνολικότερο συσχετισμό; Θα ήταν «περιορισμένης» σημασίας να καταχτηθεί από ευρύτερα τμήματα των εργαζόμενων και του κινήματός τους η κατεύθυνση της ανατροπής της αντιασφαλιστικής επίθεσης και να μη νοθεύεται αυτή η γραμμή από τα σχέδια για τη «σωτηρία των ταμείων» και όλες τις συναφείς ρεφορμιστικές προτάσεις που και το ΚΚΕ πρόβαλλε; Εχουμε δηλαδή εδώ ταυτόχρονα μια προσπάθεια από τη μια αποποίησης ευθυνών για το πώς προχώρησαν και ως πού έφτασαν αυτοί οι αγώνες και από την άλλη δικαιολόγησης της υπονομευτικής δράσης απέναντί τους γιατί ήταν «εξ ορισμού» «λίγοι και αναντίστοιχοι» με τις απαιτήσεις.
Αλλά ας προσπεράσουμε την πολιτική αυτή λαθροχειρία για να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια του συλλογισμού των Θέσεων. Υπάρχουν -λένε οι Θέσεις- «αντικειμενικοί παράγοντες» στους οποίους οφείλεται αυτή η αναντιστοιχία. Πράγματι, θα συμπληρώναμε εμείς, αυτό που κάθε φορά μπορεί να τεθεί και να παλευτεί προσδιορίζεται από τη συγκεκριμένη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Γι' αυτό δεν υπάρχει ένα έτοιμο περιεχόμενο πάλης για κάθε κατάσταση και κάθε συγκυρία. Γι' αυτό επαναστατικό είναι κάθε φορά αυτό που μπορεί να παλευτεί μαζικά και να ανοίγει το δρόμο για το κίνημα και την προοπτική του.
Ποιοι όμως είναι οι «αντικειμενικοί παράγοντες» σύμφωνα με τις Θέσεις; Είναι «α) ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και γενικότερα στο λαϊκό κίνημα ( ...;), β) Η επίδραση που άσκησε και θα ασκεί στο άμεσο μέλλον η νίκη της αντεπανάστασης ( ...;), γ) η απογοήτευση που γεννά το προχώρημα των αναδιαρθρώσεων και οι συνέπειες που φέρνουν στις συνθήκες δουλειάς και ζωής για ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων».
Θαυμάσια! Ας πούμε ότι συμφωνούμε πλήρως -παρακάμπτοντας τα περί αντεπανάστασης και το πώς προσδιορίζεται ο αρνητικός συσχετισμός στο λαϊκό κίνημα- με αυτή την περιγραφή. Το ερώτημα ξανατίθεται: Πώς ένα κομμουνιστικό κόμμα λογαριάζει να αναμετρηθεί με αυτούς τους «αντικειμενικούς παράγοντες», να περιορίζει την επίδρασή τους και να διαμορφώνει άλλα δεδομένα; Η απάντηση φυσικά περιέχει πολλές παραμέτρους και απαιτήσεις, πολιτικές, ιδεολογικές, οργανωτικές. Αλλά δεν υπάρχει απάντηση έξω από την επιλογή της μαζικής πάλης, της συγκρότησης ΜΕΤΩΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ στη βάση των σημερινών συνθηκών που αντιμετωπίζει ο λαός και η νεολαία. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση που θα αναζητά τη θετική διαφοροποίηση του συσχετισμού στο λαϊκό κίνημα, τη μερική έστω απάντηση των συνεπειών της ήττας του κομμουνιστικού κινήματος και την αντιμετώπιση των συνεπειών της επίθεσης του συστήματος, ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ, θα ήταν τουλάχιστον αφελής και μεταφυσικού χαραχτήρα. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι υπάρχει σήμερα ένα κόμμα με σωστή αφετηρία και επαναστατικό προσανατολισμό -όπως ισχυρίζεται η ηγεσία του ΚΚΕ για τον εαυτό της- η απάντηση δεν αλλάζει. Στο πεδίο του κινήματος και στην ταξική πάλη είναι που μπορεί να επιβεβαιωθεί ο ρόλος του κόμματος και να καταχτηθεί η διεύρυνση της επιρροής του, το άπλωμα και το βάθεμα των δεσμών του με την εργατική τάξη και το λαό.
Οπως, όμως, ήταν ...; αναμενόμενο, η Κ.Ε. διευκρινίζει αμέσως παρακάτω ότι καμιά σχέση δεν έχει με μια τέτοια λογική και ότι μάλιστα βρίσκεται στον αντίποδά της. «Ο ρόλος του Κόμματος μεγαλώνει, καθώς αποτελεί σήμερα το μοναδικό παράγοντα (σ.σ.: προφανώς ...; εξ ορισμού και από μόνο του) που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των αντικειμενικών αυτών παραγόντων ...;» (θέση 65). Και για όσους δεν τους ...; ήρθε καλά και έπεσε κάπως βαριά αυτή η ...; αναχώρηση, υπάρχει στη συνέχεια ένα αριστοτεχνικό δείγμα σύγχυσης, που μπορεί να τους βοηθήσει να παραμένουν πιστοί σε ένα «επαναστατικό» κόμμα που δεν θέλει κίνημα: «Δεν έχει δοκιμαστεί η δύναμη της ταξικής πάλης, η λαϊκή αντεπίθεση, η δύναμη της κοινωνικής συμμαχίας. Βεβαίως, το λαϊκό κίνημα, όσο και να ανέβει σε δύναμη και μαχητικότητα, δεν μπορεί να ανατρέψει συνολικά τη γενική στρατηγική, δίχως να έχει επιτύχει την ανατροπή του συσχετισμού στο επίπεδο της εξουσίας»!!! Απίθανο, ε; Αν κάτι μπορεί να καταλάβει κανείς από αυτό το μαιανδρισμό είναι πως μάλλον είναι χαμένος κόπος να προσπαθείς να ανεβάσεις τη «δύναμη και τη μαχητικότητα του λαϊκού κινήματος». Γιατί απλούστατα το ΚΚΕ θα πετύχει την «ανατροπή του συσχετισμού στο επίπεδο της εξουσίας» (αυτό δεν είναι που το λέμε επανάσταση;) αφεαυτού του, χωρίς κίνημα και έξω από την ταξική πάλη, οπότε τι χρειάζονται τα λαϊκά κινήματα;! Μπορεί να δείχνει -και είναι- ιλαροτραγική όλη αυτή η «σύλληψη», αλλά δεν είναι μια «ατυχής στιγμή» των συντακτών των Θέσεων. Μήπως η περιβόητη «αντεπίθεση», που υποτίθεται ότι αποτελεί την άμεση πολιτική πρόταση του ΚΚΕ, δεν είναι εξίσου ιλαροτραγική; Και δεν είναι σκέτα τραγικό και άθλιο για το λαό και την υπόθεσή του οι συντάκτες των Θέσεων να καταφεύγουν σε τέτοιες «περίτεχνες» ανοησίες, γιατί απλώς φοβούνται μην τυχόν και ενθαρρύνουν κινηματικές και αγωνιστικές λογικές;
Χωρίς στόχο και προοπτική
Η ηγεσία του ΚΚΕ γνωρίζει πολύ καλά από τι «φυλάγεται», γιατί έχει επιλέξει το μετεωρισμό ως στάση στις σημερινές άγριες, απαιτητικές και ταυτόχρονα ελπιδοφόρες συνθήκες. Γνωρίζει, και γι' αυτό κατασκευάζει αυτό το σώμα πολιτικής «ανάλυσης» για τον κόσμο και τη χώρα, με το οποίο εκτός των άλλων αποκαλύπτει το πολιτικό DNA της, που όμως δεν μπορεί να σταθεί και να υπάρξει στις σημερινές συνθήκες που είναι δραματικά διαφορετικές από εκείνες του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Σε αυτή τη βάση είναι ακόμα περισσότερο κατασκευή και πρόσχημα ο υποτιθέμενος στόχος της «λαϊκής εξουσίας» μέσω της οικοδόμησης του ΑΑΔΜ (Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο). Για μας είναι φανερό ότι η ηγεσία του ΚΚΕ δεν στοχεύει σε κανένα ΑΑΔΜ και καμιά «λαϊκή εξουσία», ό,τι και αν εννοούν με αυτούς τους όρους οι εμπνευστές τους. Γιατί απλούστατα η οποιαδήποτε προοπτική χτίζεται στο τώρα, στην (όποια) σχέση οικοδομείται καθημερινά με την πολιτική πραγματικότητα και την ταξική πάλη. Και η ηγεσία του ΚΚΕ αρνείται επίμονα την οικοδόμηση μιας τέτοιας σχέσης, επιδιώκοντας «ειδικές συνθήκες» διαφύλαξης και αναπαραγωγής της.
Οπως είναι επίσης φανερό ότι αυτή η ηγεσία, η πολιτική της, ο ιδεολογικός χαραχτήρας της, η λογική της είναι μέρος του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης. Για να μιλήσουμε με τα δικά τους λόγια, είναι: α) μέρος του αρνητικού συσχετισμού στο λαϊκό κίνημα, β) έκφραση και προϊόν της ήττας του κομμουνιστικού κινήματος στις σημερινές συνθήκες, γ) εμπόδιο στις προσπάθειες του λαού να ανατρέπει πλευρές της επίθεσης και παράγοντας που συμβάλλει στην απογοήτευση και στην υποταγή των μαζών. Το ζητούμενο είναι οι εκρηκτικές αντιφάσεις των «ειδικών συνθηκών» να μη δώσουν για άλλη μια φορά στήριγμα στο σύστημα και στις ανάγκες του, αλλά να απελευθερώσουν δυνάμεις με αγωνιστική και επαναστατική ρότα. Αλλά και γι' αυτό χρειάζεται να δυναμώσει η ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση και κυρίως να ξαναβγεί μαζικά ο λαός και η νεολαία στους αγώνες.
*Μεταφορά κειμένων από τον παλιό Βοηθό!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου