Για την ίδρυση του ΣΕΚΕ - Για την αναγέννηση του κομμουνιστικού κινήματος του 21ου αιώνα!

Ομιλία του σ. Δημήτρη Παυλίδη στην εκδήλωση της Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ(μ-λ) στις 7 του Δεκέμβρη του 2008

 Φίλες και φίλοι, συναγωνιστές και συναγωνίστριες σύντροφοι και συντρόφισσες

 Η ιστορική επέτειος ίδρυσης του ΣΕΚΕ, πριν ενενήντα ακριβώς χρόνια , συμπίπτει με μια άκρως σημαντική φάση της πάλης των τάξεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στον κόσμο ολόκληρο. Μια περίοδο που θα προσδιορίσει   την τροχιά των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων για  αρκετά από τα επόμενα χρόνια και θα κρίνει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των προσπαθειών για μια νέα επανεκκίνηση της κομμουνιστικής απελευθερωτικής  υπόθεσης. Οι συνθήκες είναι και θα γίνουν δυσκολότερες. Οι προκλήσεις θα μεγαλώσουν . Οι ευκαιρίες θα πολλαπλασιαστούν. Έχουμε μπει σε μια ιστορική φάση θυελλώδους εξέλιξης των κοινωνικών αγώνων και αναμετρήσεων ,  νέων πιο επιτακτικών αναγκών και καθηκόντων, αυξημένης απαιτητικότητας  και ταυτόχρονα μια περίοδο αναβαθμισμένων ελπίδων και προσδοκιών.

 Φρόντισε γι αυτό το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα που σπρώχνει για μια ακόμη φορά την ανθρωπότητα προς την βαρβαρότητα και την κοινωνική οπισθοδρόμηση.  Το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης και οι πολιτικές των κυβερνήσεων του κεφαλαίου κτυπούν ήδη τους στοιχειώδεις όρους ύπαρξης και ζωής εκατομμυρίων εργαζόμενων  ανθρώπων  Η φτώχεια , η ανεργία , τα εκρηκτικά προβλήματα επιβίωσης αγκαλιάζουν ήδη μεγάλα κομμάτια εργαζόμενων και νέων στις καπιταλιστικές μητροπόλεις. Ένας νέος γύρος μεγαλύτερης εξαθλίωσης και απελπισίας έχει ανοίξει για εκατομμύρια εκατομμυρίων ανθρώπων στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο. Ο μεγάλος φραγμός για το κεφάλαιο είναι το ίδιο το κεφάλαιο. Για την ανθρωπότητα η πιο βαριά αλυσίδα που την οδηγεί ξανά πίσω είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, η εξουσία του κεφαλαίου, η ατομική ιδιοποίηση  από λίγους της ανθρώπινης εργασίας  και του πλούτου που παράγει η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. 

Το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα αποδείχνεται για μια ακόμη φορά υπονομευτής της ανθρώπινης προόδου, εξολοθρευτής της ζωής, εμπόδιο για την ικανοποίηση και των πιο στοιχειωδών ανθρώπινων αναγκών, εχθρός του μέλλοντος. Μπροστά στην καταστροφική μανία του που εκπορεύεται  από το  αέναο  κυνήγι του κέρδους οι φυσικές καταστροφές, οι σεισμοί , οι τυφώνες και οι πλημμύρες  είναι μια μικρή λεπτομέρεια .

 Από τις φθινοπωρινές ημέρες του Νοέμβρη του 1918 , που στα γραφεία του Συνδέσμου Μηχανικών Ατμόπλοιων συγκλήθηκε το πρώτο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ και τις πρώτες εμφανίσεις με δημόσιες εκδηλώσεις τον Δεκέμβρη με εναρκτήρια αυτήν στα Διονύσια στην πλατεία Συντάγματος ως τα σήμερα, οι συνθήκες έχουν αλλάξει σημαντικά. Μεσολάβησε ο μακρύς Εικοστός αιώνας στον οποίο ξεκίνησε και τελείωσε η πρώτη μεγάλη απόπειρα του ανθρώπου να βγει από την προϊστορία των εκμεταλλευτικών κοινωνιών και να  ζήσει σε μια κοινωνία ισότητας, δικαιοσύνης και ειρήνης. Να καταφέρει  να σχεδιάσει οργανωμένα το παρόν , να νικήσει τις τυφλές δυνάμεις της κοινωνικής εξέλιξης και να διαφεντέψει το μέλλον του. Η απόπειρα αυτή που  στην μεγάλη κοίτη της συνεπήρε τις ελπίδες , τις προσδοκίες τις ανάγκες και τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλα σχεδόν τα  μήκη και τα πλάτη του κόσμου, δεν μπόρεσε να ολοκληρωθεί. Έμεινε στα μισά και νικήθηκε πισωγυρίζοντας την κοινωνική εξέλιξη δίνοντας την δυνατότητα  στον καπιταλισμό να προεκτείνει για ορισμένο ιστορικό χρόνο  την ζωή  και την κυριαρχία του.

Το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα με οδηγό το νικηφόρο Μπολσεβίκικο κόμμα και την πρώτη μεγάλη προλεταριακή επανάσταση των ρώσων εργατών και αγροτών αποτέλεσε την μοναδική ως τα τώρα ρεαλιστική εκδοχή στο καπιταλιστικό σύστημα , την μοναδική δύναμη πραγματικής ανατροπής και εγκαθίδρυσης της νέας κοινωνίας. Κανένα κίνημα τόσο πρωτύτερα όσο και μετά δεν κατάφερε να συνεγείρει τόσο μαζικά , συνειδητά και ηρωικά  τις προαιώνιες κοινές ανθρώπινες ελπίδες για ισότητα, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ειρήνη και ευτυχία.  Κοιτώντας τα πράγματα  σήμερα και προς τα πίσω αυτή η διαπίστωση έχει μια ιδιαίτερη αξία και επικαιρότητα. Από τότε που το κομμουνιστικό κίνημα υποχώρησε, πισωγύρισε και ηττήθηκε τίποτε δεν βρέθηκε να το αντικαταστήσει στα σοβαρά και  να υποκαταστήσει το καταλυτικό  απελευθερωτικό ρόλο του. Ίσα -ίσα το αντίθετο. Γενικεύτηκε η ηθική και πνευματική κατάπτωση ,  η αισχρή χειραγώγηση των ανθρώπων, η σκληρή ατομική αναμέτρηση για επιβίωση , τα τυφλά ξεσπάσματα βίας και αγανάκτησης έρμαια σε κάθε λογής αντιδραστικές δυνάμεις,  η σαπίλα και ο εκ-βαρβαρισμός. Εποχή χαμηλών προσδοκιών την έχουν ονομάσει ορισμένοι κοινωνικοί αναλυτές και φιλόσοφοι, και από μια άποψη δεν έχουν άδικο.

 Σκεφτείτε  αυτό το παράδειγμα., και κάντε τις ιστορικές συγκρίσεις για το σημαίνει πρόοδος και καθυστέρηση , για το πόσο προοδευτικό είναι πλέον το σύστημα της μισθωτής δουλείας.  Στο ιδρυτικό κείμενο του ΣΕΚΕ διατυπώνονταν -εκτός των άλλων- και  το αίτημα για την «δια νόμου καθιέρωσιν του οκταώρου ως ανωτάτου ορίου εργασίας». Ενενήντα χρόνια μετά και παρά την  μεσολάβηση  τόσο επιστημονικών και τεχνολογικών κατακτήσεων,  παρά την εκθετική αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη  δουλεύουν από το ξημέρωμα ως την αρχή της νύκτας ενώ ακόμα και στις λεγόμενες προηγμένες χώρες, και φυσικά στην Ελλάδα, το οκτάωρο είναι ακόμα μια προσμονή για το μέλλον. Αυτά στον καπιταλισμό που οι κάθε απολογητές του μας τον παρουσιάζουν σαν το τελικό ιστορικό στάδιο της ανθρώπινης κοινωνικής εξέλιξης γιατί στον τρισκατάρατο και ανολοκλήρωτο σοσιαλισμό οι εργάτες έστω για ορισμένα χρόνια,  γνώρισαν και το εξάωρο. Σήμερα χιλιάδες και χιλιάδες εργαζόμενοι στην Ελλάδα κάνουν δύο δουλειές τουλάχιστον, φεύγουν πριν ξημερώσει από το σπίτι τους κάνοντας ολόκληρο ταξίδι , κοιμούνται  όρθιοι στην κυριολεξία στο πήγαινε και στο έλα στα λεωφορεία  και στα τρένα και γυρνάνε διαλυμένοι αφού βραδιάσει ξανά στο σπίτι κατάκοποι και χωρίς ίχνος δύναμης και ζωτικότητας. Για ένα μεροκάματο επιβίωσης στην καλύτερη των περιπτώσεων και τυχεροί στην δυστυχία τους που έχουν τουλάχιστον δουλειά. Αυτά  γίνονται τώρα , γύρω μας , κάθε ημέρα και ώρα και φυσικά δεν αποτελούν κομμουνιστικές υπερβολές . Μάλλον για το αντίθετο πρέπει να μιλάμε γιατί οι υπερβολές που συμβαίνουν γύρω μας και εν αγνοία  μας πολλές φορές κάνουν συχνά  τις αναλύσεις μας να ωχριούν σε σύγκριση με την πραγματικότητα. Κάντε λοιπόν τις συγκρίσεις λαμβάνοντας υπόψη τι μεσολάβησε. Και για  έχουμε τα μέτρο της σύγκρισης  αλλά και  να είμαστε εντός θέματος τότε ένα ταξίδι στην Μόσχα λόγου χάρη που χρειάστηκε να κάνει ο αδικοχαμένος, πρώτος  από τον μακρύ κατάλογο των ηρώων  ελλήνων κομμουνιστών που έπεσαν για την υπόθεση της απελευθέρωση της εργατικής τάξης,   Δημοσθένης Λιγδόπουλος σαν αντιπρόσωπος του ΣΕΚΕ  στο  δεύτερο συνέδριο της  Κομμουνιστικής Διεθνούς ( και που το πρόλαβε  μόλις στο τέλος του ) , κρατούσε μερικές εβδομάδες  ενώ τώρα σε τρεις -τέσσερις ώρες  είσαι  τσιφ στην ρώσικη πρωτεύουσα,   εξαιτίας των επιτευγμάτων στους τρόπους και τα μέσα μετακίνησης για να μην πάρουμε άλλα παραδείγματα των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτυχιών του ανθρώπου. Και που θα ήταν περισσότερες και απείρως πιο χρήσιμες κοινωνικά   αν δεν τις εμπόδιζε το κυνήγι του κέρδους και υποτάσσονταν στις συνολικές κοινωνικές ανάγκες και προτεραιότητες.

 Τμήμα αυτού του μεγάλου στρατού για την κοινωνική απελευθέρωση  που σφράγισε τον Εικοστό αιώνα, υπήρξε και το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα. Από πολλούς έχει υπογραμμιστεί το γεγονός της χρονικής καθυστέρησης στην εμφάνιση του , κύρια στην πρώιμη φάση του σοσιαλιστικού κινήματος- σε σχέση με άλλες χώρες και κυρίως με αυτές στην περιοχή των Βαλκανίων.  Η δεδομένη κοινωνική καθυστέρηση αποτέλεσμα του έντονου παρασιτικού-μεταπρατικού χαρακτήρα της αστικής τάξης και του  προδοτικού  αντιδραστικού συμβιβασμού της με τον κοτσαμπασισμό και τις φεουδαρχικές τσιφλικάδικες δυνάμεις και της εξάρτησης της από τους ξένους,   είναι η μια -η αντικειμενική -πλευρά και σχετίζεται με  την σημαντική υστέρηση στην ανάπτυξη -διεύρυνση της εργατικής τάξης.  Η άλλη πλευρά  αφορούσε την ισχυρή  ιδεολογική και πολιτική επίδραση στην συνείδηση των μαζών της λεγόμενης Μεγάλης Ιδέας . Στην υποκειμενική πλευρά πρέπει να προστεθεί βάσιμα και ο παράγοντας της σχετικής απομόνωσης της Ελλάδας και κυρίως από το κέντρο εκείνο των επαναστατικών ιδεών  της ρώσικης σοσιαλδημοκρατίας που ήταν και το πιο ριζοσπαστικό και της επιρροής -μέσω των παροικιών-  που ασκούσε ο αγγλικός εργατισμός. . Αυτά συγκριτικά  κυρίως με την Σερβία και την Βουλγαρία που ιστορικά ήταν πιο κοντά στην Ρωσία. Σε μια παλιότερη τοποθέτηση μας , το βάρος ρίχνονταν στους δεύτερο -τον υποκειμενικό- παράγοντα-και μάλιστα στο δεύτερο σκέλος του. Ο προβληματισμός έχει μια ορισμένη αξία , κυρίως για τις κατοπινές εξελίξεις μέσα στο νεοσύστατο κόμμα αλλά και στο γεγονός πως αυτή η χρονική υστέρηση αποτέλεσε , αδικαιολόγητα , στην πορεία δεδομένο για ιεραρχήσεις και αξιολογήσεις από το Διεθνές Κέντρο, που ως ένα βαθμό  όμως επηρέασαν  αρνητικά τα πράγματα.

Καθοριστική επίδραση στην πρώτη  συγκρότηση  έπαιξε  το ξέσπασμα, η νίκη και τα πρώτα επιτυχημένα βήματα της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής  Επανάστασης. Σε αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία και είναι κοινός τόπος για όλους όσους  καταπιάστηκαν με την ιστορική μελέτη του ελληνικού κινήματος. Αυτό άλλωστε δεν ήταν ελληνική πρωτοτυπία. Και αλλού σε πολλές περιπτώσεις η κομμουνιστική υπόθεση πήρε ζωή και  πρώτη σοβαρή υπόσταση  από την επίδραση της επανάστασης των Μπολσεβίκων. Και φυσικά όπως και αλλού από την πρώτη στιγμή τέθηκε ένα από τα ζητήματα των ζητημάτων . Η πραγματική σχέση με την ταξική πάλη σε κάθε χώρα και οι δεσμοί με το εργατικό κίνημα και τις λαϊκές δυνάμεις σαν προϋπόθεση ανάπτυξης και κριτήριο επιτυχίας.  Παρά το γεγονός λοιπόν   της υστέρησης  αλλά και της βοήθειας με το σταγονόμετρο, η πρώιμη αυτή κομμουνιστική προσπάθεια δεν ήταν στο αέρα. Πατούσε σε σοβαρές ανάγκες που διαμορφώνονταν ραγδαία στην ελληνική κοινωνία , απηχούσε και ως ένα βαθμό εκπροσωπούσε τους πρώτους εργατικούς αγώνες που ξεσπούσαν στα μεγάλα -για την εποχή και τα ελληνικά δεδομένα- αστικά βιομηχανικά κέντρα. Συνδέθηκε επίσης και με το μεγάλο κομμάτι της φτωχής αγροτιάς   που ζούσε σε συνθήκες πολλές φορές πείνας, σαν αποτέλεσμα και των πολέμων που  δημιούργησαν σοβαρή έλλειψη  εργατικών χεριών στην ύπαιθρο και των πολεμικών επισιτιστικών αναγκών.

 Στην Ελλάδα στα 1917-1918 , η κατάσταση για τις λαϊκές μάζες ήταν τραγική. Στην Αθήνα και τον Πειραιά οι μισοί περίπου  από τους 64 χιλιάδες εργάτες ήταν άνεργοι και για έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης τότε ο συνολικός πληθυσμός της Αθήνας έφτανε δεν έφτανε τις 250 χιλιάδες. Το ποσοστό θνησιμότητας είχε αυξηθεί κατακόρυφα με το 20% των θανάτων να είναι βρέφη κάτω του  ενός χρόνου ενώ  η φυματίωση  θέριζε. Τα βασικά είδη διατροφής αυξήθηκαν στα δύο αυτά χρόνια τρεις και τέσσερις φορές πάνω και σε ορισμένα από αυτά γίνονταν μαύρη αγορά. Από τον πόλεμο βγήκαν κερδισμένοι οι μεγάλοι τσιφλικάδες , οι μεγαλέμποροι οι βιομήχανοι και οι πλοιοκτήτες ενώ η μεγάλη μερίδα του πληθυσμού υπέστη σοβαρό πλήγμα.  Η ίδρυση του ΣΕΚΕ δεν  έγινε  , λοιπόν, εν αιθρία . Αλλά μέσα σε μια κατάσταση έντονου κοινωνικού αναβρασμού . Τα μέλη των συνδικάτων διπλασιάσθηκαν στην διετία 1917-1919.Οι απεργίες που σταδιακά από το 1910 ξεκίνησαν   γίνονταν όλο και πιο συχνές και μαχητικές. Η σχεδόν ταυτόχρονη ίδρυση της ΓΣΕΕ, από το πρώτο πανεργατικό συνέδριο που εκπροσωπούσε 50-60 χιλιάδες οργανωμένους εργάτες,  και η ανάδειξη στην διοίκηση της μιας ισχυρής μειοψηφίας στελεχών του ΣΕΚΕ  υπογραμμίζει την στενή σχέση που υπήρχε με το αναπτυσσόμενο εργατικό κίνημα. Ορισμένοι κονδυλοφόροι της αστικής τάξης σημειώνουν με νόημα την ανοχή της κυβέρνησης Βενιζέλου στα πρώτα ιδρυτικά βήματα των οργανωμένων εργατών και των σοσιαλιστών αλλά θέλουν να ξεχνούν πως πολύ γρήγορα η στάση αυτή μετατράπηκε σε μια απηνή δίωξη με τις πρώτες εξορίες στην Φολέγανδρο τις καθαιρέσεις των πέντε συνδικαλιστών, την εξαπόλυση της χωροφυλακής ενάντια στις απεργίες που ξέσπασαν μέσα στο 1919 και τις φυλακίσεις συνδικαλιστών. Στην διαδρομή μιας δεκαετίας , μέχρι το ιδιώνυμο του 1929, οι κομμουνιστές ,  οι οργανωμένοι  εργάτες και τα μαχητικά κομμάτια της αγροτιάς βρέθηκαν στην μπούκα της κρατικής καταστολής. Άνοιξαν οι περιβόητοι πειθαρχικοί ουλαμοί στο Καλπάκι  ( το κάτεργο στο Καλπάκι άνοιξε τον Αύγουστο του 1924 από το Πέμπτο Σώμα Στρατού και λειτούργησε μέχρι το 1934) και στην Μαρμάρω, γέμισαν οι φυλακές όπως της Αίγινας και άλλες  και  ξεκίνησαν οι εξορίες, στην Φολέγανδρο , στην Ανάφη στον Αι Στράτη και αλλού.

Ασκήθηκε συντριπτική κριτική γι αυτήν την περίοδο στον ρόλο των καθοδηγήσεων , στις ανεπάρκειες , τον φραξιονισμό και τον λικβινταρισμό που εμπόδισαν την πλατύτερη σύνδεση του κόμματος με το λαϊκό και εργατικό κίνημα .  Ο Νίκος Ζαχαριάδης , που πολλοί χρέωσαν μεταξύ άλλων πως αντιμετώπισε απαξιωτικά και ισοπεδωτικά την περίοδο αυτή , ως το 1931 , στις θέσεις για την ιστορία του ΚΚΕ , που γράφτηκαν στις φυλακές της Κέρκυρας το καλοκαίρι του 1939, δίνει τηλεγραφικά -μια κατά την γνώμη μας σωστή προσέγγιση  «το κόμμα που ιδρύθηκε στα 1918, παρέμεινε το πρώτο, ενιαίο, αδιάσπαστο και μοναδικό κόμμα του προλεταριάτου και με αδιάκοπη φυσιολογική εσωτερική εξέλιξη και ανάπτυξη, βρήκε το σωστό, το νεοελληνικό μπολσεβίκικο δρόμο» .

  Έχουν γραφτεί πολλά και συνεχίζουν να γράφονται για την λεγόμενη επέμβαση της Κομμουνιστικής Διεθνούς , την γνωστή έκκληση  του 1931 και την ανάδειξη της νέας ηγεσίας  στο Πολιτικό Γραφείο.  Από πολλές πλευρές έχουν ακουστεί αναθέματα  και  αναλύσεις πως αποτελεί την μήτρα για τις κατοπινές τραγωδίες.  Μερικοί μάλιστα και όχι μόνο αφελώς την παρομοιάζουν με την επέμβαση του 1956, την θεωρούν πρόδρομο της. Σύγκριση το λιγότερο ατυχής αναφορικά με συνθήκες, στόχους και αποτελέσματα.  Έχουμε φυσικά εντελώς διαφορετική γνώμη.  

Θα ήταν ευχής έργο φυσικά  να μην χρειάζονταν να γίνει  μια τέτοια επιλογή και το  ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα να μπορούσε να λύσει τα προβλήματα μόνο του με τις δικές του δυνάμεις.  Αυτό όμως δεν στάθηκε δυνατό και δεν θα μπορούσε να γίνει ενόψει των πιεστικών απαιτήσεων της εποχής. Ο καπιταλιστικός κόσμος της εποχής βρίσκονταν στην δίνη μιας βαθιάς κρίσης και οι αστικές τάξεις -κυρίως στις ιμπεριαλιστικά κέντρα-είχαν αρχίσει να ετοιμάζονται για τον Δεύτερο Μεγάλο Πόλεμο ανοίγοντας τον δρόμο στον φασισμό. Επίσης η  έκκληση της ΚΔ ,  πάτησε πάνω σε ένα αξιόλογο δυναμικό μεσαίων και κατώτερων κομματικών στελεχών , που με επίκεντρο ορισμένες κομματικές οργανώσεις όπως αυτή του Πειραιά, του Βόλου κλπ,   προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τα προβλήματα ήδη πριν την παρέμβαση.  Ακόμη και οι πολέμιοι της παρέμβασης αναγνωρίζουν πως αυτή έδωσε φτερά στο ΚΚΕ και αποτέλεσε την αρχή για μια ραγδαία ανάπτυξη Μέχρι την επιβολή της Μεταξικής δικτατορίας το κόμμα - μέσα σε  πέντε περίπου χρόνια- έκανε σοβαρά προχωρήματα στην ανάπτυξη της επιρροής του στην εργατική τάξη  και τις λαϊκές μάζες, τέτοια που δεν είχαν γίνει στο σύνολο  όλης της προηγούμενης περιόδου. Και γι αυτά τα βήματα αιτία  δεν ήταν μόνο οι ευνοϊκές αντικειμενικές κοινωνικοπολιτικές  συνθήκες αλλά και ο σωστός προσανατολισμός, το σταμάτημα της εσωτερικής κρίσης , τα βήματα μπολσεβικοποίησης, η σωστή εκτίμηση για την περίοδο και τον επερχόμενο φασισμό, η αποφασιστική και ολόπλευρη συμμετοχή και υποκίνηση των κοινωνικών αγώνων.  

 Το γεγονός πως το ΚΚΕ δεν κατάφερε να αποφύγει τα σοβαρά κτυπήματα από την Μεταξική δικτατορία σαν αποτέλεσμα και των οργανωτικών ανεπαρκειών δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την δουλειά που έγινε αυτήν την περίοδο.  Στις επιτυχίες και  αυτής  της περιόδου βασίστηκε η εκτίναξη που έγινε στα χρόνια της Κατοχής , στο δοκιμασμένο και πλατύ  μεσαίο και κατώτερο στελεχικό δυναμικό βασίστηκε η γρήγορη ανασυγκρότηση και το ξετύλιγμα της μεγάλης απελευθερωτικής πάλης με σημαία το ΕΑΜ και με μπροστάρη τον ΕΛΑΣ.. Δεν είναι καθόλου σίγουρο πως τα πράγματα θα έπαιρναν τέτοια τροπή αν το κόμμα  συνέχιζε να βολοδέρνει  και στην δεκαετία του Τριάντα αβοήθητο από την Κομμουνιστική Διεθνή. Είναι εκπληκτικό μάλιστα  και ενδεικτικό των αντιφάσεων , πως οι ίδιοι άνθρωποι που καταριούνται την παρέμβαση της ΚΔ, οι ίδιοι κατηγορούν το Διεθνές Κέντρο πως στην συνέχεια παραμέλησε και πάλι την Ελληνική περίπτωση ειδικά στις κρίσιμες στιγμές της κήρυξης του πολέμου και  κατόπιν στην πρώτη φάση της Κατοχής.   

Η παρέμβαση της ΚΔ από μόνη της δεν θα μπορούσε να αναιρέσει όμως  τους εσωτερικούς κοινωνικούς και ιδεολογικούς  όρους , που ξανάφεραν στην επόμενη πιο κρίσιμη φάση τα ίδια η παρόμοια αρνητικά χαρακτηριστικά , κυρίως όσο αφορά τις σοβαρές ανεπάρκειες για μια διαρκή  και αυτοδύναμη χάραξη μιας επαναστατικής κατεύθυνσης και γραμμής. Αλλά γι αυτό δεν ευθύνεται το Διεθνές Κέντρο  η το όποιο εξωτερικό κέντρο αλλά οι γνωστές αναντιστοιχίες και καθυστερήσεις  που εκ-πήγαζαν από τους ελληνικούς εσωτερικούς όρους. Τα έχουμε ξαναπεί και με άλλες ευκαιρίες.  Η γνωστή κατάληξη της Μεγάλης Δεκαετίας και της εποποιίας του ελληνικού λαού για εθνική και κοινωνική  απελευθέρωση με επικεφαλής τους κομμουνιστές προήλθε κυρίως από τις εσωτερικές αδυναμίες και όχι εξαιτίας των διακανονισμών των ξένων δυνάμεων  και των  συμφωνιών  διαμοιρασμού , πραγματικών και ανύπαρκτων.

Σηκώνουν πολύ θόρυβο  και το τελευταίο διάστημα οι λεγόμενοι νόμιμοι κληρονόμοι για την ιστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος και του ΚΚΕ, με την γνωστή αμετροεπή αντίληψη αποκλειστικής ιδιοκτησίας. Τώρα μάλιστα  και με το κομπασμό της ανακάλυψης  της Αμερικής αφού αποφάσισαν να ιδιοποιηθούν τσιμπολογώντας, επιλεκτικά και κακέκτυπα μέρος των αναλύσεων του μαρξιστικού -λενινιστικού κινήματος, ύστερα από πολλά χρόνια,  ενώ  σχόλασε προ πολλού το πανηγύρι, που λέει ο λαός μας.

Στο σημείο αυτό δύο παρατηρήσεις και τα υπόλοιπα εν καιρώ.

 Πρώτη  παρατήρηση που αφορά το παρελθόν αλλά έχει και σημασία για το παρόν αναφορικά κυρίως με την ειλικρίνεια και την αξιοπιστία της αυτοκριτικής.  Έγραψαν αρκετές χιλιάδες λέξεις εξ αφορμής της διακήρυξης για τα 90χρονα.  Για την ΕΔΑ , την διάσπαση του 68, την διάσπαση του 91 μέχρι και για την αποχώρηση της πλειοψηφίας της ΚΝΕ με τον Γράψα. Ούτε λέξη όμως για την επέμβαση της λεγόμενης Διεθνούς Επιτροπής και την ανατροπή του 1955-1956. Ούτε για τα  προσχήματα δεν αναφέρονται στα δραματικά γεγονότα εκείνων των χρόνων.  Η παράλειψη είναι πολύ φυσιολογική. Γιατί σε αυτήν βασίστηκε η μετέπειτα κληρονομιά , σε αυτήν βασίζεται και σήμερα. Θα ήταν έτσι τα πράγματα στο ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα  παλιότερα και τώρα , θα ήταν αυτοί οι συσχετισμοί αν δεν υπήρχε  το πιστοποιητικό κληρονομιάς που έλαβαν ελέω της  νέας Σοβιετικής ηγεσίας? Θα μπορούσαν να επιβληθούν στους έλληνες κομμουνιστές στις φυλακές και στις εξορίες και στις παράνομες οργανώσεις που έσπευσαν να διαλύσουν άρον-άρον  χωρίς την φοβέρα-απειλή και κατηγορία του αντί-σοβιετισμού που τώρα ανακάλυψαν πως ήταν και,  έστω εν μέρει, κανονικός  οπορτουνισμός ? Φυσικά και όχι . Στο υποτιθέμενο οίστρο ειλικρινούς αυτοκριτικής και επανεξέτασης δεν χώρεσαν ούτε μερικές προσχηματικές αράδες για τους χιλιάδες κομμουνιστές που αντιτάχτηκαν στην επέμβαση και στον διορισμό της νέας ηγετικής ομάδας. Γι αυτούς που σε πολύ δύσκολες  και πρωτόγνωρες  συνθήκες  , ακολουθώντας το ανυπότακτο πνεύμα των  πραγματικών κομμουνιστών  διαγράφτηκαν , λοιδωρήθηκαν απομονώθηκαν , χάσανε τις δουλειές τους και πολλοί καταδιώχτηκαν  φυλακίστηκαν , εξορίστηκαν μέχρι και απελάθηκαν στις τότε λαϊκές δημοκρατίες και την Σοβιετική Ένωση. Ποιοι υπεράσπιζαν τότε  το αντάρτικο πνεύμα και ποιοι το πνεύμα υποταγής Ποιοι  πήγαν με τους ισχυρούς και ποιοι με τους ανίσχυρους . Ποιοι εκμεταλλεύτηκαν τις πλάτες , την εξουσία και ποιοι τις καλύτερες παραδόσεις του ΚΚΕ που δεν έσκυψε το κεφάλι σε διάφορους ζυγούς και εξουσίες?  Όσο για τις συγκρίσεις με το 1931 που μερικοί ψάχνουν να βρουν αναλογίες και ομοιότητες  απλά καμία σχέση. Μέρα με την νύχτα.  Το 31 , μεταξύ άλλων πολύ σημαντικών διαφορών αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της  διεθνούς ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κινήματος, ήταν η αφετηρία για την επαναστατική ανάπτυξη του ΚΚΕ και όχι η έναρξη μιας περιόδου πολυποίκιλων προσαρμογών και πολιτικής ουράς στον αστισμό. Ήταν το εφαλτήριο για την ίδρυση οργανώσεων μέχρι τις πιο ψηλές ραχούλες και όχι για την διάλυση τους. Ήταν το προοίμιο της θυελλώδους Μεγάλης Δεκαετίας και όχι η εισαγωγή σε μια επονείδιστη φάση νομιμοφροσύνης  που κατέληξε  να μετατρέψει  το λαϊκό και εργατικό αριστερό κίνημα ουρά των Παπανδρέου και συμμέτοχο  στο έκτρωμα του Τζανετακισμού.  Ήταν η έναρξη μιας περιόδου που οι κομμουνιστές εκτός των άλλων προειδοποιούσαν από καιρό για  την έλευση του φασισμού και πάλευαν  με νύχια και με δόντια  για την αποτροπή  του και όχι  εκείνων των αλήστου μνήμης καταστάσεων που καθησύχαζαν τον λαό  με πηχυαίους τίτλους από την Αυγή για πως δεν θα γίνει πραξικόπημα  ακριβώς τις ώρες που τα τεθωρακισμένα του Πατακού γλιστρούσαν στους δρόμους της Αθήνας. Και για όλα αυτά δεν φταίγανε μόνο οι δεξιοί οπορτουνιστές , ήταν κοινές επιλογές και αποφάσεις.  Στην περίπτωση λοιπόν αυτή δεν κολλάει η αποστροφή του Ζαχαριάδη πως  «το κόμμα που ιδρύθηκε στα 1918, παρέμεινε το πρώτο, ενιαίο, αδιάσπαστο και μοναδικό κόμμα του προλεταριάτου και με αδιάκοπη φυσιολογική εσωτερική εξέλιξη και ανάπτυξη»  παρά τις επικλήσεις για τις κληρονομιές. Αυτά όσο αφορά αυτήν την πλευρά γιατί θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά περισσότερα και σκληρότερα.

 Παρατήρηση δεύτερη και κυριότερη.   Που αφορά το παρόν και φυσικά το μέλλον. Και όχι μόνο τους νόμιμους κληρονόμους.

 Οι κληρονομιές , ακόμη και οι πιο μεγάλες κάποτε τελειώνουν αν δεν φροντίσουν οι κληρονόμοι να φτιάξουν καινούριο κεφάλαιο, να κάνουν αποδοτικές επενδύσεις, να δημιουργήσουν καινούριο πλούτο.  Η διαπίστωση αυτή δεν αφορά μόνο την οικονομία αλλά και την πολιτική. Πράγματι η κληρονομιά του ΚΚΕ και των αγώνων που έκαναν οι έλληνες κομμουνιστές από τα πρώτα βήματα του ΣΕΚΕ ως την εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας είναι τεράστια. Ο ισχυρός απόηχος αυτής των τριάντα -τριάνταπέντε χρόνων  προσπάθειας-  ,  επέδρασε καταλυτικά στο δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, επέδρασε στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες , γαλούχησε τις νέες γενιές και  ασκεί επιρροή ακόμη και σήμερα. Και πολύ δικαιολογημένα.

 Γιατί το κομμουνιστικό κίνημα υπήρξε ότι καλύτερο, ριζοσπαστικότερο και ελπιδοφόρο κατάφερε να γεννήσει η νεοελληνική κοινωνία από την ίδρυση του πρώτου μετά την επανάσταση του 1821, ελληνικού κράτους. Συγκέντρωσε και εκτίναξε τις πιο υγιείς κοινωνικές δυνάμεις , τις καθοδήγησε σε ένα πλειοψηφικό κίνημα για το ριζοσπαστικό επαναστατικό προχώρημα προς το μέλλον. Δημιούργησε τους ιδεολογικούς , ηθικούς και πολιτικούς όρους για εκφραστεί μαζικά και ηρωικά το πνεύμα της συλλογικότητας , της αλληλεγγύης , της αυτοθυσίας , της υποταγής του ατομικού εγώ στο κοινωνικό εμείς. Ανάδειξε τους ταπεινούς ανθρώπους του μόχθου και της βιοπάλης σε πρωταγωνιστές , υποκίνησε ένα πρωτόγνωρο  κίνημα πολιτιστικής και καλλιτεχνικής λαϊκής δημιουργίας, συσπείρωσε τον ανθό της ελληνικής διανόησης και τον προσανατόλισε να επιδιώκει να εκφράσει και να υπηρετεί την λαϊκή πλειοψηφία , συγκρούστηκε με τον σκοταδισμό , τον τυφλό εθνικισμό, την θρησκευτική καθυστέρηση και τις αντιδραστικές ατομικές και οικογενειακές φεουδαρχικές και αστικές σχέσεις.

 Γιατί το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα με αντίτιμο αμέτρητες  θυσίες  υπερασπίστηκε την εθνική ανεξαρτησία και λευτεριά του λαού και της χώρας , σε καιρούς δύσκολους όταν η αστική τάξη και η πολιτική , ιδεολογική και θρησκευτική ακολουθία της το έβαζε στα πόδια η έτρεξε να συνεργαστεί με τους κατακτητές. Γιατί οι έλληνες κομμουνιστές εκπλήρωσαν σε σημαντικό βαθμό τα διεθνιστικά καθήκοντα τους με  πληρωμή διωγμούς και πολλούς νεκρούς σχεδόν από την πρώτη στιγμή της ίδρυσης του ΣΕΚΕ. Από την κινητοποίηση τους ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στην νεαρή Σοβιετική Ένωσης στην Ουκρανική εκστρατεία, με τους αντιπολεμικούς αγώνες τους  στην Μικρά Ασία, με την συμμετοχή τους στο πλευρό των Ισπανών αντιφασιστών στις Διεθνείς Ταξιαρχίες ως την μεγαλειώδη αντίσταση  στην τριπλή κατοχή και αργότερα στον τιτάνιο αγώνα ενάντια του Δημοκρατικού Στρατού ενάντια και στους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Ακόμη, τέλος,  με την μεγάλη προσφορά τους με την συμμετοχή τους και την εργασία τους  στην παραγωγική ανασυγκρότηση των λαϊκών δημοκρατιών, όταν βρέθηκαν εκεί αναγκαστικά εκπατρισμένοι.

 Η κληρονομιά είναι βαριά γιατί αυτοί οι αγώνες δεν έγιναν στα λόγια, εικονικά,  με το γάντι , σε αίθουσες κοινοβουλίων και ανέξοδα. Γίνανε μέχρι τέλους , μέχρι την υπέρτατη θυσία, με την απλόχερη αρκετές φορές προσφορά ζωής. Το ΚΚΕ δίκαια χαρακτηρίστηκε το κόμμα των εκτελεσμένων , των φυλακισμένων και των καταδιωκόμενων. Τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ στην συντριπτική τους πλειοψηφία όλα αυτά τα χρόνια πέρασαν στην κυριολεξία  από την φωτιά και το ατσάλι και άφησαν στα πεδία των μαχών και της ταξικής πάλης, στις φυλακές και τα εκτελεστικά αποσπάσματα χιλιάδες τιμημένους νεκρούς , τον ανθό μιας , τουλάχιστον ελπιδοφόρας γενιάς.

 Τι σχέση έχουν αυτά με την κατοπινή και σημερινή  συμπεριφορά των νόμιμων  κληρονόμων? Καμία!   Ποιο είναι το νέο κεφάλαιο που έφτιαξαν προεκτείνοντας και αξιοποιώντας αυτήν την βαριά και πλούσια κληρονομιά? Τι σχέση μπορεί να έχουν τα  προηγούμενα και σημερινά καμώματα με την μεγάλη αυτή προσπάθεια που έγινε? Σε τι αντιστοιχούν οι τίτλοι , οι σφραγίδες , τα μεγάλα λόγια, τα αρχεία και οι πανηγυρικοί σε σχέση με τις απαιτήσεις  και τις ανάγκες των καιρών και της σημερινής πάλης των τάξεων?  Ο λαός μας λέει  και σωστά πως τα στερνά τιμούν τα πρώτα. Και αυτό φυσικά δεν ισχύει μόνο για τους νόμιμους κληρονόμους αλλά και κάθε επίδοξο συνεχιστή. Γιατί το κυριότερο αν όχι το μοναδικό κριτήριο αξιοσύνης είναι η ανταπόκριση στις ανάγκες του σήμερα,  οι εξετάσεις που δίνεις στις σύγχρονες απαιτήσεις του εργατικού  και λαϊκού κινήματος , η σχέση που αναπτύσσεις με τους αγώνες και τις αγωνίες του κόσμου, οι διέξοδοι που δημιουργείς και οι απαντήσεις που δίνεις για το προχώρημα της επαναστατικής υπόθεσης. Και σε αυτά οι κληρονόμοι αποδείχτηκαν , και όχι για μια  φορά,  πολύ κατώτεροι της βαριάς κληρονομιάς. Πήραν από αυτήν όχι τις καλύτερες αλλά τις χειρότερες πλευρές , γιατί υπήρχαν και τέτοιες, και τις κάνανε σύστημα ιδεών , τις προέκτειναν και τις γενίκευσαν.

 Η δεύτερη παρατήρηση αφορά όλους όπως είπαμε. Και εμάς. Καλές και άγιες οι κριτικές , οι αυτοκριτικές και τα μεγάλα λόγια. Στην ζωή όμως αυτό που μετρά είναι η πράξη , η συνέπεια λόγων και έργων , η πραγματική προσπάθεια. Δηλαδή  η  αληθινή σχέση με την υπόθεση της εργατικής τάξης και του λαού, η συγχώνευση με τις ανάγκες και τους αγώνες , η καθημερινή πάλη στα μέτωπα που ορίζει η ζωή. Εκεί  κρίνονται και θα κριθούν όλοι . Και οι νόμιμοι κληρονόμοι και ο καθένας που θέλει να ονοματίζεται κομμουνιστής και επαναστάτης. Αυτή είναι η Δευτέρα Παρουσία των κομμουνιστών και μεγάλος ο  κριτής είναι η εργατική τάξη και ο λαός.

 Στο βιβλίο του , που εκδόθηκε,  ύστερα από πολλά χρόνια, σχετικά   πρόσφατα και  στα ελληνικά ο Αυστραλός δημοσιογράφος και ποιητής Μπερτ Μπερτλς , με τίτλο «Εξόριστοι στο Αιγαίο» και που περιέχει ίσως την πιο ζωντανή και καλοδουλεμένη λογοτεχνικά παρουσίαση της ζωής των εξόριστων κομμουνιστών στην Ανάφη και στην Γαύδο στα 1935-1936, νησιά που επισκέφτηκε και έζησε για ορισμένες μέρες  μαζί με τους εξόριστους, στις κολεκτίβες τους υπάρχει ένα κομμάτι που το θεωρώ πολύ επίκαιρο και θέλω να σας το διαβάσω.

 «Πέρασαν μερικές μέρες μέχρι να γνωρίσουμε και τα τριάντα πέντε μέλη της ομάδας συμβίωσης, αλλά μόλις γνωρίσαμε το Γιώργο Νικολαΐδη, νιώσαμε σαν να τον ξέραμε χρόνια. Μπαίνω στον πειρασμό να δηλώσω ότι αν δεν υπήρχε ένας Γιώργος Νικολαΐδης, δεν θα υπήρχε ομάδα στην Ανάφη ούτε και πουθενά αλλού. Όποιος έχει παρακολουθήσει συγκέντρωση κάποιας επαναστατικής συνδικαλιστικής οργάνωσης, θα έχει συναντήσει ένα Γιώργο Νικολαΐδη. Θα μπορούσε να λέγεται Τζορτζ Νίκολσον ή Τζον Σμιθ, επειδή είναι Αγγλος όσο και Έλληνας. Οσο και Αμερικανός, Γάλλος, Ιταλός ή Αυστραλός. Κάποια στιγμή, έχει εμφανιστεί σίγουρα σε εργατικές οργανώσεις σ' ολόκληρο τον κόσμο. Αλλοτε σαν αρωγός και άλλοτε σαν μπελάς για τους Εργατικούς πολιτικούς. Οι  I.W.W., δηλαδή οι Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου,  ήταν γεμάτοι Νικολαΐδηδες που ανήκαν σε όλες τις σοσιαλιστικές παρατάξεις. Είχαν συμμετάσχει σε απεργίες και συλλαλητήρια, είχαν διωχθεί και απολυθεί, είχαν οργανώσει τους ανέργους. Ηταν πανταχού παρόντες όπου εκδηλώνονταν καμπάνιες υπέρ της ελευθερίας του λόγου, κατά του πολέμου, υπέρ των μισθολογικών αυξήσεων, υπέρ της Ρωσίας.

Οι σοσιαλιστικές παρατάξεις που δεν είχαν καταφέρει να απαλλαχθούν από τη χριστιανική ιδεολογία ή είχαν παραμείνει σε αυστηρά θεωρητικά πλαίσια τη στιγμή που οι τακτικές απαιτούσαν δράση, απώλεσαν την αφοσίωση των μελών τους, όπως συνέβη με τους I.W.W. όταν οι περιστάσεις κατέδειξαν την πολιτική ανεπάρκεια της οργάνωσης. Αργά ή γρήγορα, ανάλογα με το βαθμό της δράσης στην οποία είχαν εμπλακεί, πολλοί Νικολαΐδηδες αναπόφευκτα θα προσχωρούσαν στο κομμουνιστικό κόμμα ...;

Πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση, οι εργάτες που είχαν μόνιμη εργασία και ήλπιζαν να συγκεντρώσουν αρκετά χρήματα για να συμπληρώσουν τη σύνταξή τους, οι εργάτες που πίστευαν σε ένα δίκαιο μεροκάματο και σε άλλα τέτοια που λέγονταν και στα οποία υπολόγιζαν, αντιμετώπιζαν με δυσπιστία τους διάφορους Νικολαΐδηδες. Χρειάστηκε η μεταπολεμική περικοπή των μισθών, η ανεργία, οι εξώσεις, το επίδομα ανεργίας, για να στραφούν πολλοί στον τρόπο σκέψης των Νικολαΐδηδων. Ομως στα μηχανοστάσια και στους καταυλισμούς των ξυλοκόπων, στα εργοστάσια ζάχαρης, στα υπόστεγα κούρας των προβάτων, αλλά και στις συμμορίες των δρόμων, εκτιμούσαν ανέκαθεν την ειρωνική διάθεση των Νικολαΐδηδων ακόμα και προπολεμικά, επειδή οι συνάδελφοί τους αυτοί άλλαζαν διαρκώς όπως κι εκείνοι. Δεν καθόντουσαν στα αβγά τους, ούτε πήγαιναν στην εκκλησία. Οι περισσότεροι ξεπέρασαν από νωρίς κάθε δόγμα που παρείχε στα παράσιτα το μακάριο δικαίωμα να ζουν από το Ενοικιοστάσιο, τους Τόκους και το Κέρδος. Ήταν οι κυνικοί ρεαλιστές του Εργατικού Κινήματος και ενεργούσαν με την προϋπόθεση ότι δεν είχαν χάσουν τίποτε πέρα από το προϊόν της εργασίας τους και το δικαίωμα της απόλαυσης στη σχόλη, ή, σύμφωνα με τον Λαφάργκ, το δικαίωμά τους στην τεμπελιά. Δεν διέθεταν τα απαραίτητα συντάξιμα χρόνια, ούτε παρακαταθήκες σε κάποιο σπίτι, ώστε να διστάζουν να παρατήσουν τα εργαλεία τους σε περιόδους κρίσης και όσοι από αυτούς ανήκαν στους I.W.W,  δεν δίσταζαν να δράσουν ατομικά όσο και συλλογικά, για να οργανώσουν ένα σαμποτάζ ή μια απεργία. Στη διάρκεια του πολέμου, όταν εκατομμύρια συνάδελφοί τους εξακολουθούσαν να είναι ικανοποιημένοι με το χριστιανικο-καπιταλιστικό σύστημα, εκείνοι έβρισκαν το κουράγιο να τραγουδούν σατιρικά τραγούδια υπέρ των εργατών και κατά των αφεντικών. Δε χρειαζόταν να περιμένουν μέχρι το τέλος του πολέμου για να συνειδητοποιήσουν ότι, γι' αυτούς, η κομπίνα του πολέμου δεν ήταν διασκέδαση. Στάθηκαν εξαρχής εναντίον του, παρακίνησαν τους συναδέλφους τους να μη στρατευτούν και, κατά κάποιο τρόπο, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν αρκετά έξυπνοι για να τον αποφύγουν. Και βέβαια, από τον πόλεμο και μετά, είχαν γεννηθεί πολλοί Νικολαΐδηδες που είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα για τον επόμενο»

 Ο Γιώργος Νικολαίδης με το παρατσούκλι Δήμαρχος ήταν από την Κοκκινιά. Είχε καταδικαστεί πρώτα σε φυλακή μετά σε εξορία γιατί συμμετείχε στην διάλυση μιας φασιστικής  συγκέντρωσης στον Πειραιά τον Απρίλη του 33.  Από την Ανάφη κατέληξε στο κάτεργο της Ακροναυπλίας και παραδόθηκε όπως και πολλοί άλλοι από τις Ελληνικές μεταξικές αρχές στους Γερμανούς. Τον Μάη του 1942 μεταφέρθηκε μαζί με άλλους 21 φυματικούς κρατούμενους στο σανατόριο της Πέτρας κοντά στην Κατερίνη. Δεν ακολούθησε αυτούς που αποδράσαν στην μεγάλη απόδραση του Ιούλη του 42 και μεταφέρθηκε στου Παύλου Μελά εδώ στην Θεσσαλονίκη. Τον κρέμασαν οι Γερμανοί στις 1 του Μάρτη του 1948.  Χαρακτηριστική αλλά όχι μοναδική περίπτωση . Το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα είχε πολλούς , παρά πολλούς Νικολαίδηδες. Μια πλατιά βάση μεσαίων στελεχών και μια πολύ εκτεταμένη δεξαμενή μελών που αναδείχτηκαν μέσα στην φωτιά του αγώνα και της ταξικής πάλης. Ο κορμός της μεγάλης προσπάθειας και της μεγάλης εκτίναξης των κομμουνιστών από μειοψηφική ομάδα σε πλειοψηφική δύναμη.  Δεν γεννήθηκαν έτσι . Φτιάχτηκαν μέσα στις δύσκολες συνθήκες και υπήρξαν φωτεινά παραδείγματα και ηγέτες  τριγύρω τους ανταποκρινόμενοι στην πράξη στις ανάγκες των κατατρεγμένων και των αδικημένων. Ήταν όπως το νύχι με το κρέας κολλημένοι με την εργατική τάξη και τις λαϊκές μάζες. Γι αυτό και κατάφεραν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους και να πάρουν δύναμη για να αγωνιστούν ως την υπέρτατη θυσία.

 Δεν μπορεί να υπάρχει πιο ευγενής και ανώτερη φιλοδοξία για τους αληθινούς κομμουνιστές από το να ακολουθήσουν , σε διαφορετικές συνθήκες , κοντά ένα αιώνα μετά το παράδειγμα και τον δρόμο ανθρώπων και αγωνιστών σαν τον Νικολαίδη. Δεν υπάρχει καλύτερος δρόμος για τους νέους ανθρώπους που θέλουν να στρατευτούν στην υπόθεση της εργατικής τάξης και της κοινωνικής απελευθέρωσης από το να ακολουθήσουν τον πληβειακό και πραγματικό καθημερινό τρόπο σύνδεσης με την εργατική τάξη και τους αγώνες της . Αυτή είναι η μεγάλη παρακαταθήκη, κληρονομιά και παράδειγμα που αφήσανε πίσω τους οι έλληνες κομμουνιστές του προηγούμενου αιώνα. Και αυτή η στενή σχέση αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την εξαπόλυση ενός νέου, σύγχρονου και νικηφόρου κομμουνιστικού κύματος για την  τελική δικαίωση και εκείνων των κομμουνιστών που άνοιξαν τον δρόμο αλλά και για την πραγματική κοινωνική απελευθέρωση της ελληνικής κοινωνίας.

Αιώνια τιμή και δόξα στους τιμημένους νεκρούς και σε όσους αγωνίστηκαν για την εθνική και κοινωνική λευτεριά του λαού μας μέσα από τις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος!

Εμπρός για την αναγέννηση του κομμουνιστικού κινήματος του 21^ου αιώνα!  

Ο αγώνας για την επανάσταση και τον σοσιαλισμό συνεχίζεται!