ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΕΣ & ΤΟΠΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΕΣ
Ενα σύντομο χρονικό του αγώνα ενάντια στις εργολαβίες
Η δημιουργία της Πρωτοβουλίας ενάντια στις εργολαβίες στο ΑΠΘ τοποθετείται χρονικά λίγο μετά τα Χριστούγεννα, όπου και με πρωτοβουλία του Συλλόγου Φοιτητών Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων γίνεται κάλεσμα ώστε να συζητηθεί το καθεστώς με το οποίο δουλεύουν περίπου 600 εργαζόμενοι στο χώρο του πανεπιστημίου, σε διάφορες θέσεις (καθαρίστριες, φύλακες, κηπουροί κ.λπ.) και να γίνουν κάποιες κινήσεις καταρχάς δημοσιοποίησης αυτής της κατάστασης αλλά και δράσης ενάντια σε αυτήν. Το κάλεσμα σε πορεία μαζί με την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στην Κ. Κούνεβα (19 Φλεβάρη), καθώς και η μαζικότατη εκδήλωση την 21η Φλεβάρη στο Πολυτεχνείο με την παρουσία και τοποθέτηση της κ. Τσούνη, αντιπροέδρου της ΠΕΚΟΠ, του σωματείου όπου ανήκε η Κούνεβα, ήταν τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Στην εκδήλωση ανοίχτηκε το ζήτημα των ελαστικών σχέσεων εργασίας, της επισφάλειας, των απλήρωτων υπερωριών, των λευκών συμβάσεων, της ανασφάλιστης, εξαντλητικής δουλειάς με χαμηλές αμοιβές, των απειλών από μεριάς εργοδοσίας, όλο αυτό το πλαίσιο δηλαδή που συγκροτεί το σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα. Η αποφασιστικότητα του κόσμου να δράσει ενάντια σε αυτό το καθεστώς ήταν έκδηλη, με αποτέλεσμα η Πρωτοβουλία να συνεχίσει να μαζεύεται και να συζητά, να παρεμβαίνει στους εργαζομένους κατά τη διάρκεια της πρωινής βάρδιας ώστε να τους παροτρύνει να αγωνιστούν ενάντια σε αυτό το καθεστώς, προσπαθώντας να σπάσει το κλίμα φόβου που κυριαρχούσε. Η άμεση επαφή με τους ανθρώπους του σωματείου ώστε να υπάρχει ένας πρώτος συντονισμός βοήθησε σε μια καλύτερη συνεννόηση για τον προγραμματισμό των δράσεων. Η ανοιχτή συνέλευση της Πρωτοβουλίας (13 Μάρτη) αποφάσισε να προχωρήσει σε κατάληψη του κτηρίου διοίκησης του ΑΠΘ (16 Μάρτη), σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός κέντρου συνεύρεσης όλου του δυναμικού που δραστηριοποιείται, ασκώντας παράλληλα πίεση στις διοικητικές αρχές οι οποίες εφαρμόζουν και συντηρούν αυτό το καθεστώς δουλεμπορίας για πάνω από 20 χρόνια. Από την πρώτη στιγμή, φοιτητικοί σύλλογοι κινητοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση με αποτέλεσμα το ίδιο το σωματείο να πάρει απόφαση για στάσεις εργασίας και συμμετοχή στη διαδήλωση της Πέμπτης 19 Μάρτη η οποία αποτελεί και την πρώτη μαζική κινητοποίηση της κατάληψης της πρυτανείας, δίνοντας ελπιδοφόρα μηνύματα για τη συνέχιση του αγώνα. Παρ’ όλα αυτά, το αντίπαλο στρατόπεδο δείχνει να ενοχλείται, προωθώντας κλίμα τρομοκρατίας στους εργαζομένους, προωθώντας μέσω των «ανθρώπων» του εργολάβου απειλές για περικοπές στη μισθοδοσία. Στη δεύτερη συνέλευση του σωματείου, λανσάρεται η μέθοδος της ονομαστικής ένας προς έναν ψηφοφορίας και, ενώ με ανάταση χειρός πλειοψηφεί οριακά η πρόταση για συνέχιση των κινητοποιήσεων, με αρκετούς εργαζόμενους να μην ψηφίζουν τίποτα σε πρώτη φάση, η συγκεκριμένη μέθοδος λειτουργεί εκφοβιστικά και εκβιαστικά, με αποτέλεσμα να ψηφιστεί τελικά η αναστολή των κινητοποιήσεων. Ετσι κατά κάποιον τρόπο μπαίνει η αναγκαιότητα επανεκτίμησης δεδομένων και προχώρημα με βάση αυτά. Κρίνεται επίσης αναγκαία η ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή φοιτητικών συλλόγων σε αυτή την προσπάθεια και έτσι, με την καθημερινή παρέμβαση στα αμφιθέατρα, με μικροφωνικές σε διάφορες σχολές, ανοίγει το ζήτημα σε ακόμα πιο πλατιά τμήματα της σπουδάζουσας νεολαίας. Οι παρεμβάσεις συνεχίζονται παράλληλα και στους ίδιους τους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα την πραγματοποίηση εκ νέου συνέλευσης του σωματείου (Παρασκευή 27/3). Συνέλευση η οποία, παρά την αρκετά μεγάλη προσέλευση εργαζομένων, δεν καταφέρνει να έχει στη λήξη της την απαιτούμενη απαρτία, λόγω και διάφορων αψιμαχιών κατά τη διάρκεια αυτής, προϊόν της δίκαιης οργής ενός κόσμου για τον ατέλειωτο μονόλογο από πλευράς των μελών του ΔΣ που διαφωνούσαν με τις κινητοποιήσεις. Παράλληλα, το ίδιο πρωί, συγκαλείται έκτακτη σύγκλητος σε χώρο εκτός ασύλου, κάπου μέσα στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Σε μια «εξπρές» συνεδρίαση, παρουσία κάποιων «εργαζόμενων στο ΑΠΘ» για την προστασία του πρύτανη, ο τελευταίος τοποθετείται για το θέμα των εργολαβιών δηλώνοντας αναρμόδιος, αναφέροντας στην τοποθέτησή του ένα σωρό ανακρίβειες και ψέματα, εκφράζοντας ικανοποίηση(!) που το σωματείο κατάλαβε ότι με τις κινητοποιήσεις του «βλάπτει» το δημόσιο πανεπιστήμιο και για αυτό τις ανέστειλε. Ταυτόχρονα, φανερά ενοχλημένος από την πίεση που του ασκείται λόγω του εν εξελίξει αγώνα και ακολουθώντας τη συντονισμένη προσπάθεια του συστήματος για περιστολή γενικότερα των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, θέτει επιτακτικά ζήτημα άρσης του ασύλου σε περίπτωση που δεν λήξει η κατάληψη της πρυτανείας. Ορίζει έτσι «αντισυγκέντρωση της πανεπιστημιακής κοινότητας» για την Τρίτη 31/3, σε μια προσπάθεια ανακατάληψης του κτηρίου διοίκησης, με «κάθε πρόσφορο μέσο που παρέχει η πολιτεία». Η κίνηση αυτή από μεριάς πρυτανικών αρχών παίρνει την απάντησή της από τη μαζική παρουσία φοιτητών και εργαζομένων που στηρίζουν την κατάληψη και ματαιώνουν τα σχέδιά τους για περιστολή του ασύλου. Η αποτυχημένη «αντισυγκέντρωση» που κάλεσε ο πρύτανης, στην οποία δεν συμμετέχουν πάνω από 20 άτομα, καταλήγει σε ανοιχτή σύγκλητο παρουσία πάνω από 500 ατόμων. Εκεί τοποθετούνται μέλη της κατάληψης, φοιτητές από συλλόγους, όπως και εργαζόμενοι, μιλώντας για το απάνθρωπο καθεστώς κάτω από το οποίο εργάζονται. Οι πρυτανικές αρχές υπό την πίεση του κόσμου αποφεύγουν τη συζήτηση για το ζήτημα του ασύλου, ενώ για τις εργολαβίες για άλλη μια φορά λένε μισόλογα. Μετά τη διακοπή της συνεδρίασης και την προσπάθεια να ξαναμαζευτεί ο κόσμος, παρά την απουσία του πρύτανη ο οποίος προηγουμένως είχε αβγοβοληθεί, υπογράφεται τελικώς από τον αντιπρύτανη ένα πρώτο έγγραφο «δέσμευσης». Αυτή η κίνηση μπορεί να εξηγηθεί από διάφορες σκοπιές. Είναι σίγουρα μια πρώτη δημόσια τοποθέτηση της πρυτανείας, αλλά τονίσαμε και αντιπαρατεθήκαμε επανειλημμένως με λογικές σύστασης επιτροπών που θέλουν να ασκούν «κοινωνικό έλεγχο» στις κινήσεις στις οποίες δήλωσε η σύγκλητος ότι θα προβεί. Τέτοιες λογικές σκορπούν αυταπάτες και, μπροστά στην αδυναμία κατανόησης της δυσκολίας αυτού του αγώνα, δυστυχώς προτείνονται νομικίστικα τερτίπια για να βρεθεί πολιτική διέξοδος και να παρουσιαστεί μια «απτή» νίκη. Για μας είναι ζήτημα πολιτικής-ταξικής πάλης των ίδιων των εργαζομένων και όλων των υπόλοιπων αλληλέγγυων φορέων και όχι ζήτημα παράκαμψης των δυσμενών, αλλά όχι ανυπέρβλητων, συσχετισμών μέχρι τώρα. Μέχρι την ώρα που γράφεται το άρθρο είναι σε εξέλιξη η διαδήλωση για την πανεργατική απεργία (2/4), ενώ η νέα συνέλευση του σωματείου είναι τη Δευτέρα 6 Απρίλη, οπότε και η απόφασή της θα κρίνει κατά μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα αυτού του αγώνα ενάντια στις εργολαβίες στο ΑΠΘ, που σίγουρα είναι ένας αγώνας ο οποίος, με τα όποια σκαμπανεβάσματα και αδυναμίες έχει, αφήνει παρακαταθήκες για τις μελλοντικές κινητοποιήσεις και των ίδιων των εργαζομένων αλλά και του δυναμικού των φοιτητών που δραστηριοποιήθηκε όλο αυτό το διάστημα, δηλώνοντας τη διάθεση για συμβολή με κάθε τρόπο στην πάλη για ικανοποίηση των αιτημάτων.
Η δημιουργία της Πρωτοβουλίας ενάντια στις εργολαβίες στο ΑΠΘ τοποθετείται χρονικά λίγο μετά τα Χριστούγεννα, όπου και με πρωτοβουλία του Συλλόγου Φοιτητών Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων γίνεται κάλεσμα ώστε να συζητηθεί το καθεστώς με το οποίο δουλεύουν περίπου 600 εργαζόμενοι στο χώρο του πανεπιστημίου, σε διάφορες θέσεις (καθαρίστριες, φύλακες, κηπουροί κ.λπ.) και να γίνουν κάποιες κινήσεις καταρχάς δημοσιοποίησης αυτής της κατάστασης αλλά και δράσης ενάντια σε αυτήν. Το κάλεσμα σε πορεία μαζί με την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στην Κ. Κούνεβα (19 Φλεβάρη), καθώς και η μαζικότατη εκδήλωση την 21η Φλεβάρη στο Πολυτεχνείο με την παρουσία και τοποθέτηση της κ. Τσούνη, αντιπροέδρου της ΠΕΚΟΠ, του σωματείου όπου ανήκε η Κούνεβα, ήταν τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Στην εκδήλωση ανοίχτηκε το ζήτημα των ελαστικών σχέσεων εργασίας, της επισφάλειας, των απλήρωτων υπερωριών, των λευκών συμβάσεων, της ανασφάλιστης, εξαντλητικής δουλειάς με χαμηλές αμοιβές, των απειλών από μεριάς εργοδοσίας, όλο αυτό το πλαίσιο δηλαδή που συγκροτεί το σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα. Η αποφασιστικότητα του κόσμου να δράσει ενάντια σε αυτό το καθεστώς ήταν έκδηλη, με αποτέλεσμα η Πρωτοβουλία να συνεχίσει να μαζεύεται και να συζητά, να παρεμβαίνει στους εργαζομένους κατά τη διάρκεια της πρωινής βάρδιας ώστε να τους παροτρύνει να αγωνιστούν ενάντια σε αυτό το καθεστώς, προσπαθώντας να σπάσει το κλίμα φόβου που κυριαρχούσε. Η άμεση επαφή με τους ανθρώπους του σωματείου ώστε να υπάρχει ένας πρώτος συντονισμός βοήθησε σε μια καλύτερη συνεννόηση για τον προγραμματισμό των δράσεων. Η ανοιχτή συνέλευση της Πρωτοβουλίας (13 Μάρτη) αποφάσισε να προχωρήσει σε κατάληψη του κτηρίου διοίκησης του ΑΠΘ (16 Μάρτη), σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός κέντρου συνεύρεσης όλου του δυναμικού που δραστηριοποιείται, ασκώντας παράλληλα πίεση στις διοικητικές αρχές οι οποίες εφαρμόζουν και συντηρούν αυτό το καθεστώς δουλεμπορίας για πάνω από 20 χρόνια. Από την πρώτη στιγμή, φοιτητικοί σύλλογοι κινητοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση με αποτέλεσμα το ίδιο το σωματείο να πάρει απόφαση για στάσεις εργασίας και συμμετοχή στη διαδήλωση της Πέμπτης 19 Μάρτη η οποία αποτελεί και την πρώτη μαζική κινητοποίηση της κατάληψης της πρυτανείας, δίνοντας ελπιδοφόρα μηνύματα για τη συνέχιση του αγώνα. Παρ’ όλα αυτά, το αντίπαλο στρατόπεδο δείχνει να ενοχλείται, προωθώντας κλίμα τρομοκρατίας στους εργαζομένους, προωθώντας μέσω των «ανθρώπων» του εργολάβου απειλές για περικοπές στη μισθοδοσία. Στη δεύτερη συνέλευση του σωματείου, λανσάρεται η μέθοδος της ονομαστικής ένας προς έναν ψηφοφορίας και, ενώ με ανάταση χειρός πλειοψηφεί οριακά η πρόταση για συνέχιση των κινητοποιήσεων, με αρκετούς εργαζόμενους να μην ψηφίζουν τίποτα σε πρώτη φάση, η συγκεκριμένη μέθοδος λειτουργεί εκφοβιστικά και εκβιαστικά, με αποτέλεσμα να ψηφιστεί τελικά η αναστολή των κινητοποιήσεων. Ετσι κατά κάποιον τρόπο μπαίνει η αναγκαιότητα επανεκτίμησης δεδομένων και προχώρημα με βάση αυτά. Κρίνεται επίσης αναγκαία η ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή φοιτητικών συλλόγων σε αυτή την προσπάθεια και έτσι, με την καθημερινή παρέμβαση στα αμφιθέατρα, με μικροφωνικές σε διάφορες σχολές, ανοίγει το ζήτημα σε ακόμα πιο πλατιά τμήματα της σπουδάζουσας νεολαίας. Οι παρεμβάσεις συνεχίζονται παράλληλα και στους ίδιους τους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα την πραγματοποίηση εκ νέου συνέλευσης του σωματείου (Παρασκευή 27/3). Συνέλευση η οποία, παρά την αρκετά μεγάλη προσέλευση εργαζομένων, δεν καταφέρνει να έχει στη λήξη της την απαιτούμενη απαρτία, λόγω και διάφορων αψιμαχιών κατά τη διάρκεια αυτής, προϊόν της δίκαιης οργής ενός κόσμου για τον ατέλειωτο μονόλογο από πλευράς των μελών του ΔΣ που διαφωνούσαν με τις κινητοποιήσεις. Παράλληλα, το ίδιο πρωί, συγκαλείται έκτακτη σύγκλητος σε χώρο εκτός ασύλου, κάπου μέσα στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Σε μια «εξπρές» συνεδρίαση, παρουσία κάποιων «εργαζόμενων στο ΑΠΘ» για την προστασία του πρύτανη, ο τελευταίος τοποθετείται για το θέμα των εργολαβιών δηλώνοντας αναρμόδιος, αναφέροντας στην τοποθέτησή του ένα σωρό ανακρίβειες και ψέματα, εκφράζοντας ικανοποίηση(!) που το σωματείο κατάλαβε ότι με τις κινητοποιήσεις του «βλάπτει» το δημόσιο πανεπιστήμιο και για αυτό τις ανέστειλε. Ταυτόχρονα, φανερά ενοχλημένος από την πίεση που του ασκείται λόγω του εν εξελίξει αγώνα και ακολουθώντας τη συντονισμένη προσπάθεια του συστήματος για περιστολή γενικότερα των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, θέτει επιτακτικά ζήτημα άρσης του ασύλου σε περίπτωση που δεν λήξει η κατάληψη της πρυτανείας. Ορίζει έτσι «αντισυγκέντρωση της πανεπιστημιακής κοινότητας» για την Τρίτη 31/3, σε μια προσπάθεια ανακατάληψης του κτηρίου διοίκησης, με «κάθε πρόσφορο μέσο που παρέχει η πολιτεία». Η κίνηση αυτή από μεριάς πρυτανικών αρχών παίρνει την απάντησή της από τη μαζική παρουσία φοιτητών και εργαζομένων που στηρίζουν την κατάληψη και ματαιώνουν τα σχέδιά τους για περιστολή του ασύλου. Η αποτυχημένη «αντισυγκέντρωση» που κάλεσε ο πρύτανης, στην οποία δεν συμμετέχουν πάνω από 20 άτομα, καταλήγει σε ανοιχτή σύγκλητο παρουσία πάνω από 500 ατόμων. Εκεί τοποθετούνται μέλη της κατάληψης, φοιτητές από συλλόγους, όπως και εργαζόμενοι, μιλώντας για το απάνθρωπο καθεστώς κάτω από το οποίο εργάζονται. Οι πρυτανικές αρχές υπό την πίεση του κόσμου αποφεύγουν τη συζήτηση για το ζήτημα του ασύλου, ενώ για τις εργολαβίες για άλλη μια φορά λένε μισόλογα. Μετά τη διακοπή της συνεδρίασης και την προσπάθεια να ξαναμαζευτεί ο κόσμος, παρά την απουσία του πρύτανη ο οποίος προηγουμένως είχε αβγοβοληθεί, υπογράφεται τελικώς από τον αντιπρύτανη ένα πρώτο έγγραφο «δέσμευσης». Αυτή η κίνηση μπορεί να εξηγηθεί από διάφορες σκοπιές. Είναι σίγουρα μια πρώτη δημόσια τοποθέτηση της πρυτανείας, αλλά τονίσαμε και αντιπαρατεθήκαμε επανειλημμένως με λογικές σύστασης επιτροπών που θέλουν να ασκούν «κοινωνικό έλεγχο» στις κινήσεις στις οποίες δήλωσε η σύγκλητος ότι θα προβεί. Τέτοιες λογικές σκορπούν αυταπάτες και, μπροστά στην αδυναμία κατανόησης της δυσκολίας αυτού του αγώνα, δυστυχώς προτείνονται νομικίστικα τερτίπια για να βρεθεί πολιτική διέξοδος και να παρουσιαστεί μια «απτή» νίκη. Για μας είναι ζήτημα πολιτικής-ταξικής πάλης των ίδιων των εργαζομένων και όλων των υπόλοιπων αλληλέγγυων φορέων και όχι ζήτημα παράκαμψης των δυσμενών, αλλά όχι ανυπέρβλητων, συσχετισμών μέχρι τώρα. Μέχρι την ώρα που γράφεται το άρθρο είναι σε εξέλιξη η διαδήλωση για την πανεργατική απεργία (2/4), ενώ η νέα συνέλευση του σωματείου είναι τη Δευτέρα 6 Απρίλη, οπότε και η απόφασή της θα κρίνει κατά μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα αυτού του αγώνα ενάντια στις εργολαβίες στο ΑΠΘ, που σίγουρα είναι ένας αγώνας ο οποίος, με τα όποια σκαμπανεβάσματα και αδυναμίες έχει, αφήνει παρακαταθήκες για τις μελλοντικές κινητοποιήσεις και των ίδιων των εργαζομένων αλλά και του δυναμικού των φοιτητών που δραστηριοποιήθηκε όλο αυτό το διάστημα, δηλώνοντας τη διάθεση για συμβολή με κάθε τρόπο στην πάλη για ικανοποίηση των αιτημάτων.
